ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ

Φιλαδέλφεια: (τουρκ. Alaşehir). Πόλη της Μικράς Ασίας στη Λυδία χτισμένη στις παρυφές του ορέων Τμώλος (σημερινό Μπόζνταγ) και Τήμνος (σημερινό Άκνταγ) και στις όχθες του ποταμού Κοζάμου (σημερινό Κουζού τσάι). Η πόλη ιδρύθηκε από τον βασιλιά της Περγάμου Άτταλο τον Β΄ τον Φιλάδελφο (159-138 π.Χ.) και από αυτόν ονομάστηκε Φιλαδέλφεια. Το 133 π.Χ. πέρασε στην κυριαρχία των Ρωμαίων. Κατά τη Βυζαντινή περίοδο θεωρούνταν σημαντική πόλη. Στον "Συνέκδημο του Ιεροκλέους" (6ος αιώνας μ.Χ.) αναφέρεται 2η (στην 1η θέση οι Σάρδεις) μεταξύ των 23 πόλεων της Επαρχίας Λυδίας. Από τον 15ο αιώνα και εξής η Φιλαδέλφεια βρέθηκε οριστικά υπό τη συνεχή κυριαρχία των Οθωμανών. Πριν την ανταλλαγή των πληθυσμών ζούσαν στην πόλη περίπου 5.000 Έλληνες και 18.000 Οθωμανοί.

    Φιλαδελφείας μητρόπολη: Πολύ νωρίς διαδόθηκε ο χριστιανισμός στη Φιλαδέλφεια καθώς η πόλη αναφέρεται ήδη στην Αποκάλυψη του Ιωάννου ως μία των επτά Εκκλησιών της Ασίας. Στα διάφορα Τακτικά η Φιλαδέλφεια αναφέρεται ως Επισκοπή της Μητροπόλεως Σάρδεων και μάλιστα ως 1η μεταξύ των 26 Επισκοπών της Μητροπόλεως αυτής. Τον 12ο αιώνα η Φιλαδέλφεια ανυψώθηκε σε Μητρόπολη και έλαβε αρχικά την 86η θέση μεταξύ των Μητροπόλεων του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Από τα μέσα του 14ου αιώνα συγχωνεύεται με τη Μητρόπολη Φιλαδελφείας και η Μητρόπολη Σάρδεων. Ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείας προβιβάζεται στην 6η θέση (η οποία ανήκε πριν στον Σάρδεων) και τιτλοφορείται εφεξής "υπέρτιμος και έξαρχος πάσης Λυδίας".
    Τον 16ο αιώνα λόγω ερημώσεως της περιοχής της Λυδίας από χριστιανικό πληθυσμό η έδρα του Μητροπολίτου Φιλαδελφείας μεταφέρθηκε στη Βενετία και ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείας έφερε τον τίτλο του Προέδρου Βενετίας. Η δε επαρχία Φιλαδελφείας στη Λυδία της Μικράς Ασίας απετέλεσε Πατριαρχική Εξαρχία και υπήχθη απευθείας στον Οικουμενικό Πατριάρχη για να συγχωνευθεί μετά από λίγο με τη Μητρόπολη Εφέσου. Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε μέχρι το 1712 οπότε επαναφέρθηκε η έδρα της Μητροπόλεως στη Φιλαδέλφεια της Λυδίας και αποδόθηκαν οι ενορίες που είχαν υπαχθεί στη Μητρόπολη Εφέσου.
    Περαιτέρω στις 13 Μαρτίου 1924 με απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου αποκαταστάθηκε στις εν ενεργεία Μητροπόλεις η Μητρόπολη Σάρδεων, η οποία είχε συγχωνευθεί με τη Μητρόπολη Φιλαδελφείας. Στις 17 Οκτωβρίου του 1928 δόθηκε στο Μητροπολίτη Σάρδεων ο τίτλος του "υπερτίμου και εξάρχου πάσης Λυδίας" ο δε Μητροπολίτης Φιλαδελφείας περιορίστηκε εφεξής στον τίτλο του "υπερτίμου και εξάρχου Λυδίας".

Στις αρχές του 20ου αιώνα η Μητρόπολη Φιλαδελφείας περιλάμβανε τους κατωτέρω οικισμούς:
α) Φιλαδέλφεια (Alaşehir)
β) Μενταχώρι (Kemaliye) από τη σημερινή Επαρχία Alaşehir (Φιλαδελφείας) του Νομού Manisa (Μαγνησίας)
γ) Κούλα-Καλόης (Kula)
δ) Γκιόλντε (Gölde), ερειπωμένο από τη σημερινή Επαρχία Kula (Κούλα) του Νομού Manisa (Μαγνησίας)
ε) Γκιορντέζ (Gördes) από τη σημερινή Επαρχία Gördes (Γόρδων) του Νομού Manisa (Μαγνησίας)
στ) Ντενιζλύ-Λαοδίκεια (Denizli) από τη σημερινή Επαρχία Denizli (Λαοδικείας) του ομώνυμου Νομού
ζ) Σερράκιοϊ (Sarayköy) από τη σημερινή Επαρχία Sarayköy (Σερράκιοϊ) του Νομού Denizli (Λαοδικείας)
η) Ουσάκ-Ευκαρπία (Uşak) από τη σημερινή Επαρχία Uşak (Ευκαρπίας) του ομώνυμου Νομού
θ) Εσμέ (Eşme) από τη σημερινή Επαρχία Eşme (Ταβάλων) του Νομού Uşak (Ευκαρπίας)
ι) Σιμάβ (Simav) από τη σημερινή Επαρχία Simav (Συναού) του Νομού Kütahya (Κοτυαίου)
ια) Αφιόν Καραχισάρ-Ακροϊνός (Afyonkarahisar) από τη σημερινή Επαρχία Afyonkarahisar (Ακροϊνού) του ομώνυμου Νομού
ιβ) Ντινέρ (Dinar) από τη σημερινή Επαρχία Dinar (Ντινέρ) του Νομού Afyonkarahisar (Ακροϊνού)
Επίσης στη Μητρόπολη Φιλαδελφείας ανήκαν και οι εξής οικισμοί της (από το 1924) Μητροπόλεως Σάρδεων:
α) Σαλιχλί (Salihli)
β) Πιτσερλί (Biçerli)
γ) Τατάρι (Tatarislâm)
δ) Τεπετζίκι (Pazarköy) από τη σημερινή Επαρχία Salihli (Υρκανίδος) του Νομού Manisa (Μαγνησίας).

Επισκοπικός κατάλογος από το 1960.

1) Ιάκωβος Τζαναβάρης: 8 Αυγούστου 1954-12 Αυγούστου 1969. Από Πρεσβύτερος. Εις Γερμανίας.

2) Βαρθολομαίος Αρχοντώνης: 25 Δεκεμβρίου 1973-9 Ιανουαρίου 1990. Από Πρεσβύτερος. Εις Χαλκηδόνος.

3) Μελίτων Καράς: 28 Οκτωβρίου 1990-σήμερα. Από Πρεσβύτερος.

Χάρτης της Μητροπόλεως Φιλαδελφείας.

Αρχείο Kmz με τους οικισμούς της Μητροπόλεως Φιλαδελφείας.

Από την Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, πληροφορίες για τη Μητρόπολη Φιλαδελφείας:

Αναγραφές στα Τακτικά. (Jean Darrouzès, A.A. Notitiae Episcopatuum Ecclesiae Constantinopolitanae, Texte Critique, Introduction et Notes, Institut Français d' Études Byzantines, Paris 1981).

ΤΑΚΤΙΚΟ	ΘΕΣΗ
Τακτικό 1 Επιφανίου αρχιεπισκόπου Κύπρου έκθεσις πρωτοκκλησιών πατριαρχών τε και μητροπολιτών Ζ΄ αιών	στ΄ Επαρχία Λυδίας μητρόπολις Σάρδεων έχει υπ' αυτήν πόλεις ήτοι επισκοπάς κστ΄, οίον 1 τον Φιλαδελφείας 2 τον Τριπόλεως 3 τον Θυατείρων 4 τον Ελαίας 5 τον Σεττών 6 τον Αυρηλιουπόλεως 7 τον Γόρδου 8 τον Σάλων 9 τον Σιλάνδου 10 τον Μαιονίας 11 τον Απόλλωνος Ιερού 12 τον Υρκανίδος 13 τον Μουστίνης 14 τον Ακρασού 15 τον Απολλωνιάδος 16 τον Ατταλείας 17 τον Βάγης 18 τον Βλάνδου 19 τον Μεσοτυμόλου 20 τον Ιεροκαισαρείας 21 τον Δάλδης 22 τον Κερασέων 23 τον Στρατονικείας 24 τον Γαβάλων <Ταβάλων> 25 τον Σατάλων 26 τον Ερμοκαπηλείας
Τακτικό 2 Τάξις προκαθεδρίας Μητροπολιτών Η΄-Θ΄ αιώνες	ΣΤ΄ Επαρχία Λυδίας ο Σάρδεων 1 ο Φιλαδελφείας 2 ο Τριπόλεως 3 ο Θυατείρων 4 ο Σεττών 5 ο Αυρηλιουπόλεως 6 ο Γόρδων 7 ο Τράλλων 8 ο Σάλων 9 ο Σιλάνδου 10 ο Μαιονίας 11 ο Απόλλωνος Ιερού 12 ο <Υ>ρκανίδος 13 ο Μουστίνης 14 ο Ακρασού 15 ο Απολλωνιάδος 16 ο Ατταλείας 17 ο Βάγης 18 ο Β[α]λάνδου 19 ο Μεσοτυμόλου 20 ο Ιεροκαισαρείας 21 ο Δάλδης 22 ο Στρατονικείας 23 ο Κερασέων 24 ο <Σ>αττάλων 25 ο Γαβάλων <Ταβάλων> 26 ο Ερμοκαπηλείας
Τακτικό 3 Τάξις προκαθεδρίας των οσιωτάτων πατριαρχών, μητροπολιτών και αυτοκεφάλων Τέλη Η΄ - Αρχές Θ΄ αιώνος	Ζ΄ Επαρχία Λυδίας έχεις πόλεις κστ΄ α΄ Σάρδεις μητρόπολις β΄ ο Φιλαδελφείας γ΄ ο Τριπόλεως δ΄ ο [Λάμπης] Θυατείρων> ε΄ ο Σεττών στ΄ ο Αυρηλιουπόλεως ζ΄ ο Γόρδων η΄ ο Τράλλεως θ΄ ο Σάλων ι΄ ο Σιλάνδου ια΄ ο Μαιονίας ιβ΄ ο Απόλλωνος Ιερού ιγ΄ ο Ορκανίδος ιδ΄ ο Μουστίνης ιε΄ ο <Α>κρασού ιστ΄ ο Απολλωνιάδος ιζ΄ ο Ατταλείας ιη΄ ο Βάγης ιθ΄ ο Βλάνδου κ΄ ο Μεσοτυμόλου κα΄ ο Ιεροκαισαρείας κβ΄ ο Δάλδης κγ΄ ο Κ<ε>ρασέων κδ΄ ο Σατταλαίων κε΄ ο Γαβάλων κστ΄ ο Ερμοκαπηλείας
Τακτικό 4 Τάξις προκαθεδρίας των οσιωτάτων πατριαρχών. Τάξις προκαθεδρίας μητροπολιτών και αυτοκεφάλων και επισκόπων τελούντων υπό τον αποστολικόν θρόνον ταύτης της θεοφυλάκτου και βασιλίδος πόλεως Θ΄ αιών	ΣΤ΄ Επαρχία Λυδίας ο Σάρδεων 1 ο Φιλαδελφείας 2 ο Τριπόλεως 3 ο Θυατείρων 4 ο Σεττών 5 ο Αυρηλιουπόλεως 6 ο Γόρδων 7 ο Τράλλεων 8 ο Σάλων 9 ο Σιλάνδου 10 ο Μαιονίας 11 ο Απόλλωνος Ιερού 12 ο Υρκανίδος 13 ο Μουστίνης 14 ο Ακρασού 15 ο Απολλωνιάδος 16 ο Ατταλείας 17 ο Βάγης 18 ο Βλάνδου 19 ο Μεσοτυμόλου 20 ο Ιεροκαισαρείας 21 ο Δάλδης 22 ο Στρατονικείας 23 ο Κερασέων 24 ο Σατάλων 25 ο Γαβάλων 26 ο Ερμοκαπηλείας
Τακτικό 7 Νικολάου πατριάρχου του παλαιού (Μυστικού) Τάξις των υποκειμένων μητροπόλεων τω αποστολικώ και πατριαρχικώ θρόνω της θεοφυλάκτου και βασιλίδος Κωνσταντινουπόλεως Ι΄ αιών	ΣΤ΄ τη Σάρδεων της Λυδίας α΄ ο Φιλαδελφείας β΄ ο Τριπόλεως γ΄ ο Θυατείρων δ΄ ο Σεττών ε΄ ο Αυρηλιουπόλεως στ΄ ο Γόρδου ζ΄ ο Τράλλων η΄ ο Σάλων θ΄ ο Σιλάνδου ι΄ ο Μαιονίας ια΄ ο Απόλλωνος Ιερού ιβ΄ ο Υρκανίδος ιγ΄ο Μοστήνης ιδ΄ ο Ακρασού ιε΄ ο Απολλωνιάδος ιστ΄ ο Ατταλείας ιζ΄ ο Βάγης ιη΄ ο Βλανδέων ιθ΄ ο Ιεροκαισαρείας κ΄ ο Δάλδεων κα΄ ο Στρατονικείας κβ΄ ο Κερασσέων κγ΄ ο Σατάλων κδ΄ ο Γαβάλων κε΄ ο Ερμοκαπηλείας
Τακτικό 9 Εισί δε και όσοι εκάστη μητροπόλει υπόκεινται θρόνοι ΙΒ΄ αιών	ΣΤ΄ τη Σάρδεων της Λυδίας α΄ ο Φιλαδελφείας β΄ ο Τριπόλεως γ΄ ο Θυατήρων δ΄ ο Σετών ε΄ ο Αυρηλιουπόλεως στ΄ ο Γόρδου ζ΄ ο Τράλλων η΄ ο Σάλων θ΄ ο Σιλανδού ι΄ ο Μαιονίας ια΄ ο Απόλλωνος Ιερού ιβ΄ ο Υρκανίδος ιγ΄ ο Μουστήνης ιδ΄ ο Ακαρασού ιε΄ ο Απολλωνιάδος ιστ΄ ο Ατταλείας ιζ΄ ο Βάγης ιη΄ ο Βλάνδεων (ο Μεσοτυμόλου) ιθ΄ ο Ιεροκαισαρείας κ΄ ο Δάλδεων κα΄ ο Στρατονικείας κβ΄ ο Κερασέων κγ΄ ο Σατάλων κδ΄ ο Γαβάλων κε΄ ο Ερμοκαπηλείας
Τακτικό 10 Όσοι εκάστη μητροπόλει υπόκεινται θρόνοι. Τάξις προκαθεδρίας των υπό τον αποστολικόν θρόνον Κωνσταντινουπόλεως τελούντων μητροπολιτών και των υπ αυτούς επισκόπων ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών	ΣΤ΄ τη Σάρδεων της Λυδίας α΄ ο Φιλαδελφείας (1) β΄ ο Τριπόλεως (2) γ΄ ο Θυατείρων (3) δ΄ ο Σετών ήτοι ο Μαγιδίας (4) ε΄ ο Αυρηλιουπόλεως ήτοι ο Περικώμης (5) στ΄ ο Γόρδου (6) ζ΄ ο Τράλλεων (7) η΄ ο Σάλων (8) θ΄ ο Σιλάνδου (9) ι΄ ο Μαιονίας ήτοι Οψικίου (10) ια΄ ο Απόλλωνος Ιερού ήτοι Αετού (11) ιβ΄ ο Υρκανίδος ήτοι του Μύρωνος (12) ιγ΄ο Μουστίνης ήτοι ο Υρτακώμεως (13) ιδ΄ ο Ακαρασού ήτοι ο Λιπάρων (14) ιε΄ ο Απολλωνιάδος (15) ιστ΄ ο Δάλδεων ή Υαλέων ιζ΄ ο Ατταλείας (16) ιη΄ ο Βάγης (17) ιθ΄ ο Γαυδείας ήτοι Τρακούλων κ΄ ο Βλάνδεων ήτοι Μεσοτυμόλου (18) κα΄ ο Ιεροκαισαρείας (19) κβ΄ ο Κερασέων ο Δάλδεων (20) κγ΄ ο Στρατονικείας ήτοι ο Καλάμου (21) ο Κερασέων (22) κδ΄ ο Σατάλων ήτοι ο Κερασέων (23) κε΄ ο Γαβάλων (24) κστ΄ ο Ερμοκαπηλείας (25)
Τακτικό 12 Αι αγιώταται μητροπόλεις εισίν αύται ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών	πστ΄ η Φιλαδέλφεια
Τακτικό 13 Εισίν οι θρόνοι του Κωνσταντινουπόλεως κατά την τάξιν των μητροπολιτών καθώς εν τω χαρτοφυλακείω αναγέγραπται και αι επισκοπαί εκάστης μητροπόλεως ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών	ΣΤ΄ τη Σάρδεων της Λυδίας ΣΤ΄ η Σάρδη της Λυδίας α΄ ο Φιλαδελφείας β΄ ο Τριπόλεως γ΄ ο Θυατείρων δ΄ ο Σετών ε΄ ο Αυρηλιουπόλεως στ΄ ο Γόρδου ζ΄ ο Τράλλων η΄ ο Σάλων θ΄ ο Σιλάνδου ι΄ ο Μαιονίας ια΄ ο Απόλλωνος Ιερού ιβ΄ ο Υρκανίδος ιγ΄ο Μουστίνης ιδ΄ ο Ακρασού ιε΄ ο Απολλωνιάδος ιστ΄ ο Ατταλείας ιζ΄ ο Βάγης ιη΄ ο Βλάνδεων ιθ΄ ο Στρατονικείας κ΄ ο Ιεροκαισαρείας ήτοι της Αγίας κα΄ ο Δάλδεων κβ΄ ο Κερασέων κγ΄ ο Σατάλων κδ΄ ο Γαβάλων κε΄ ο Ερμοκαπηλείας ήτοι Ειρηνουπόλεως
Τακτικό 15 Τάξις των Μητροπόλεων ΙΒ΄ αιών	πστ΄ η Φιλαδέλφεια
Τακτικό 17 Η έκθεσις αύτη των υποκειμένων μητροπόλεων τω αποστολικώ και πατριαρχικώ θρόνω της θεοφυλάκτου Κωνσταντινουπόλεως εξετέθη επί της βασιλείας του αοιδίμου βασιλέως κυρού Ανδρονίκου Παλαιολόγου του γέροντος ΙΔ΄ αιών	ι΄ ο Φιλαδελφείας αυτή, επισκοπή του Σάρδεων ούσα (και διαφόρως τιμηθείσα πρότερον, ύστερον) προεβιβάσθη παρά του αοιδίμου βασιλέως κυρού Ανδρονίκου του Παλαιολόγου εις θρόνον ι΄ η Φιλαδέλφεια αυτή, επισκοπή του Σάρδεων ούσα, προεβιβάσθη παρά του ειρημένου τούτου ευσεβούς βασιλέως εις θρόνον ι΄
Τακτικό 18 Έκθεσις των υποκειμένων τω πατριαρχικώ θρόνω της βασιλίδος των πόλεων εκτεθείσα επί της βασιλείας του αοιδίμου βασιλέως κυρού Ανδρονίκου Παλαιολόγου του γέροντος ΙΔ΄ αιών	ι΄ ο Φιλαδελφείας
Τακτικό 19 Έκθεσις του ευσεβούς βασιλέως κυρού Ανδρονίκου τρίτου των Παλαιολόγων. Τάξις προκαθεδρίας μητροπόλεων τελούντων υπό τον αποστολικόν θρόνον της θεοφυλάκτου και βασιλίδος Κωνσταντινουπόλεως ΙΔ΄ αιών	στ΄ ο Σάρδεων, εν αυτώ και ο Φιλαδελφείας
Τακτικό 20 Περί της τάξεως των θρόνων των Μητροπολιτών και τίνες αυτών λέγονται έξαρχοι και υπέρτιμοι, τίνες δε υπέρτιμοι μόνον ΙΕ΄ αιών	στ΄ ο Σάρδεων, πάσης Λυδίας, ανθ ου ένι νυν ο Φιλαδελφείας, ων μεν πρότερον επίσκοπος του Σάρδεων, γενόμενος δε Μητροπολίτης, έχει νυν τον τόπον και την εξαρχίαν του Σάρδεων και τας λοιπάς επισκοπάς υφ' εαυτόν
Τακτικό 21 Τάξις προκαθεδρίας των οσιωτάτων πατριαρχών και αι μητροπόλεις και αρχιεπισκοπαί, αι οποίαι ευρίσκονται την σήμερον και είναι υποκείμεναι τη βασιλίδι Κωνσταντινουπόλει ΙΣΤ΄ αιών	στ΄ η Φιλαδέλφεια

Αναγραφές στα Συνταγμάτια

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΟ	ΘΕΣΗ
Χρυσάνθου Ιεροσολύμων (1715)	34 ο Φιλαδελφείας, ο και Πρόεδρος της Βενετίας, Υπέρτιμος και Έξαρχος πάσης Λυδίας
Συνταγμάτιο 1855	ΛΓ΄ ο Φιλαδελφείας, υπέρτιμος και έξαρχος πάσης Λυδίας, Κ. Ιωαννίκιος. Ούτος ελέγετο το πάλαι και Πρόεδρος της Βενετίας.
Συνταγμάτιο 1896	ΛΑ΄ Ο Φιλαδελφείας (Λεόντιος) υπέρτιμος και έξαρχος πάσης Λυδίας
Συνταγμάτιο 1901	ΛΑ΄ Ο Φιλαδελφείας (Λεόντιος) υπέρτιμος και έξαρχος πάσης Λυδίας

Αναθεώρηση: Τρίτη, 16 Ιουνίου 2020.