ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΠΡΟΙΚΟΝΝΗΣΟΥ

    Προικόννησος ή Προκόννησος: (τουρκ. Marmara Adası). Νησί του Ελλησπόντου στη θαλάσσια οδό από τον Βόσπορο προς τα Δαρδανέλλια. Το νησί πήρε το όνομά του από την προκό ή προικό, είδους ελαφιού που ζούσε στο νησί. Το νησί αποικίστηκε κατά την αρχαιότητα με πρώτους κατοίκους από τη Σάμο ή τη Μίλητο. Το 493 π.Χ. οι Φοίνικες κατέστρεψαν το νησί. Στη συνέχεια υπήχθη στην κηδεμονία των Αθηναίων, γρήγορα όμως πέρασε στην κυριαρχία της Κυζίκου. Τον 15ο μ.Χ. αιώνα η Προικόννησος και τα υπόλοιπα νησιά του Μαρμαρά περιήλθαν στην κυριαρχία των Οθωμανών. Πριν την ανταλλαγή των πληθυσμών στην Προικόννησο και τα υπόλοιπα τρία νησιά του Μαρμαρά (Αλώνη, Οφιούσα και Κούταλη) διέμεναν περίπου 10.000-15.000 Έλληνες κάτοικοι.

    Προικοννήσου μητρόπολη: Μια από τις αρχαιότερες Επισκοπές η Επισκοπή Προικοννήσου μαρτυρείται ήδη τον 5ο αιώνα καθώς μετατέθηκε σε αυτήν από την Επισκοπή Γόρδης της Λυδίας ο Επίσκοπος Ιωάννης. Ο ίδιος μετείχε και στην Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο (431 μ.Χ.) στην Έφεσο. Κατά τον 6ο ή 7ο αιώνα η Επισκοπή Προικοννήσου προήχθη σε Αρχιεπισκοπή. Καθώς άλλες Αρχιεπισκοπές προάγονταν σε Μητροπόλεις η Αρχιεπισκοπή Προικοννήσου παρέμενε Αρχιεπισκοπή και έφτασε να κατέχει την 1η θέση μεταξύ των υποκείμενων στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Αρχιεπισκοπών. Μόλις το 1823 η Αρχιεπισκοπή Προικοννήσου προήχθη σε Μητρόπολη. Στη δικαιοδοσία της εκτός από την Προικόννησο υπάγονται και τα νησιά Αλώνη ή Αυλωνία, Οφιούσα ή Αφυσία και Κούταλη. Η έδρα του Μητροπολίτη μέχρι το 1900 ήταν στην Αλώνη. Μεταξύ 1900 και 1906 η έδρα μεταφέρθηκε στον Μαρμαρά.

    Στις αρχές του 20ου αιώνα η Μητρόπολη Προικοννήσου περιλάμβανε τους κατωτέρω οικισμούς:
α) Μαρμαράς (Marmara)
β) Πραστειό (Gündoğdu)
γ) Κλαζάκι (Topağaç)
δ) Αφθόνη (Asmalı)
ε) Παλάτια (Saraylar)
στ) Γαλλιμή (Çınarlı) στη νήσο Προικόννησο (Marmara)
ζ) Αλώνη (Harmanlı)
η) Πασά Λιμάνι (Paşalimanı)
θ) Χουχλιά (Tuzla)
ι) Βώρυ (Poyrazlı)
ια) Σκοπιά (Balıklı) στη νήσο Αλώνη (Paşalimanı)
ιβ) Αφυσία (Avşa)
ιγ) Αραπάδες (Yiğitler) στη νήσο Οφιούσα (Avşa)
ιδ) Κούταλη (Ekinlik) στην ομώνυμη νήσο.
 

    Επισκοπικός κατάλογος από το 1960.

1) Φιλόθεος Σταυρίδης: 5 Οκτωβρίου 1943-10 Νοεμβρίου 1963. Από Ναζιανζού. Κοίμηση.

2) Ησαΐας Χρονόπουλος: 24 Νοεμβρίου 1997-20 Δεκεμβρίου 2002. Από Ντένβερ. Εις Ντένβερ.

3) Ιωσήφ Χαρκιολάκης: 24 Ιουνίου 2008-σήμερα. Από π. Νέας Ζηλανδίας.

    Χάρτης της Μητροπόλεως Προικοννήσου.

 

 Αρχείο Kmz με τους οικισμούς της Μητροπόλεως Προικοννήσου.

    Από την Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, πληροφορίες για Κοινότητες της Μητροπόλεως Προικοννήσου:

1) Χουχλιά.

    Αναγραφές στα Τακτικά. (Jean Darrouzès, A.A. Notitiae Episcopatuum Ecclesiae Constantinopolitanae, Texte Critique, Introduction et Notes, Institut Français d' Études Byzantines, Paris 1981).

ΤΑΚΤΙΚΟ

ΘΕΣΗ

Τακτικό 1
Επιφανίου αρχιεπισκόπου Κύπρου έκθεσις πρωτοκκλησιών πατριαρχών τε και μητροπολιτών
Ζ΄ αιών

Περί των αυτοκεφάλων Αρχιεπισκόπων
ιζ΄ Επαρχία Νήσου
ο Προκονήσου

Τακτικό 2
Τάξις προκαθεδρίας Μητροπολιτών
Η΄-Θ΄ αιώνες

Των αυτοκεφάλων αρχιεπισκόπων
ιη΄ Επαρχία Νήσου
ο Προκονήσου

Τακτικό 3
Τάξις προκαθεδρίας των οσιωτάτων πατριαρχών, μητροπολιτών και αυτοκεφάλων
Τέλη Η΄ - Αρχές Θ΄ αιώνος

Οι αυτοκέφαλοι
κα΄ επαρχία Ελλησπόντου
ο Προκονήσου

Τακτικό 4
Τάξις προκαθεδρίας των οσιωτάτων πατριαρχών. Τάξις προκαθεδρίας μητροπολιτών και αυτοκεφάλων και επισκόπων τελούντων υπό τον αποστολικόν θρόνον ταύτης της θεοφυλάκτου και βασιλίδος πόλεως
Θ΄ αιών

Μέχρι τούτων οι μητροπολίται και λοιπόν εντεύθεν άρχονται οι αυτοκέφαλοι
επαρχία Νήσου
ιζ΄ ο Προκονήσου

Τακτικό 5
Τάξις των υποκειμένων μητροπόλεων τω πατριαρχικώ θρόνω της θεοφυλάκτου πόλεως

Περί των αυτοκεφάλων αρχιεπισκόπων
επαρχία Νήσου
ιζ΄ ο Προκονήσου

Τακτικό 7
Νικολάου πατριάρχου του παλαιού (Μυστικού)
Τάξις των υποκειμένων μητροπόλεων τω αποστολικώ και πατριαρχικώ θρόνω της θεοφυλάκτου και βασιλίδος Κωνσταντινουπόλεως
Ι΄ αιών

Τάξις των αρχιεπισκοπών αι τω αυτώ της βασιλίδος υπόκεινται θρόνω
ι΄ η Προκόνησος

Τακτικό 8
Αι μητροπόλεις. Τάξις των υποκειμένων μητροπόλεων τω αποστολικώ και πατριαρχικώ θρόνω της θεοφυλάκτου και βασιλίδος Κωνσταντινουπόλεως
Ι΄ αιών

Τάξις των αρχιεπισκοπών
ι΄ η Προκόνησος
επαρχίας Νήσου ο Προικονήσου

Τακτικό 11
Αι αρχιεπισκοπαί
ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών

ι΄ η Προκόνησος
η Προικόνησος
ο Προκονήσου

Τακτικό 12
Αι αγιώταται μητροπόλεις εισίν αύται
ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών

Αι αρχιεπισκοπαί
ζ΄ ο Προικονήσου
η Προικόνησος

Τακτίκό 14
Σύγγραμμα Νείλου Δοξαπατρή.
Εισί δε αι αναγεγραμμέναι επαρχίαι και μητροπόλεις αι υποκείμεναι τω Κωνσταντινουπόλεως αύται, αι εν τη Ανατολή και τη Δύσει και τοις λοιποίς μέρεσι.
ΙΒ΄ αιών

Και αι αρχιεπισκοπαί αι υποκείμεναι τω θρόνω Κωνσταντινουπόλεως και μηδενί μητροπολίτη υποκείμεναι μήτε εχουσαι υφ' εαυτάς επισκοπάς εισί
τον αριθμόν λγ΄, αι και εισίν αύται
η Προικόνησος
 

αι πάσαι τον αριθμόν μβ΄, αίτινες εισίν αύται
η Προικόνησος

Τακτικό 15
Τάξις των Μητροπόλεων
ΙΒ΄ αιών

Αι αρχιεπισκοπαί
ε΄ η Προικόνησος
ο Προικονήσου

Τακτικό 16
Η γεγονυία υποτύπωσις παρά του βασιλέως Λέοντος του Σοφού όπως έχουσι τάξεως οι θρόνοι των εκκλησιών των υποκειμένων τω πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως
ΙΒ΄ αιών

Αι αρχιεπισκοπαί
η΄ η Προικόνησος

Τακτικό 18
Έκθεσις των υποκειμένων τω πατριαρχικώ θρόνω της βασιλίδος των πόλεων εκτεθείσα επί της βασιλείας του αοιδίμου βασιλέως κυρού Ανδρονίκου Παλαιολόγου του γέροντος
ΙΔ΄ αιών

Αι αρχιεπισκοπαί
δ΄ ο Προικονήσου

Κατωτέρω
Αι αρχιεπισκοπάι πλην ων ετιμήθησαν εις μητροπόλεις
ε΄ η Προικόννησος

Κατωτέρω
Αι αρχιεπισκοπαί
στ΄ η Προικόνησος

Τακτικό 21
Τάξις προκαθεδρίας των οσιωτάτων πατριαρχών και αι μητροπόλεις και αρχιεπισκοπαί, αι οποίαι ευρίσκονται την σήμερον και είναι υποκείμεναι τη βασιλίδι Κωνσταντινουπόλει
ΙΣΤ΄ αιών

Αι αρχιεπισκοπαί
α΄ η Προικόνησος

Αναγραφές στα Συνταγμάτια

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΟ

ΘΕΣΗ

Χρυσάνθου Ιεροσολύμων (1715)

Περί των Αρχιεπισκόπων των υποκειμένων
τω Πατριαρχικώ της Κωνσταντινουπόλεως θρόνω οίτινες εισίν ούτοι
1 ο Προικονήσου

Συνταγμάτιο 1855

ΝΗ΄ ο Προικοννήσου, υπέρτιμος και έξαρχος πάσης Προποντίδος Κ. Σωφρόνιος

Συνταγμάτιο1896

ΞΣΤ΄ Ο Προικοννήσου (Βενέδικτος) υπέρτιμος και έξαρχος πάσης Προποντίδος

Συνταγμάτιο 1901

ΞΣΤ΄ Ο Προικοννήσου (Σωφρόνιος) υπέρτιμος και έξαρχος πάσης Προποντίδος

Αναθεώρηση: Τρίτη, 16 Ιουνίου 2020.