ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΑΙΤΩΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ

    Διεύθυνση: Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού 10, 302 00 Μεσολόγγι.

    Μεσολόγγι: Πόλη της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, πρωτεύουσα του Νομού Αιτωλοακαρνανίας. Η πόλη είναι χτισμένη μεταξύ των ποταμών Ευήνου και Αχελώου στον μυχό της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου. Η ιστορία της πόλεως συνδέεται με την Ομηρική πόλη Πλευρώνα, η οποία ήταν χτισμένη στα Βορειοδυτικά της σημερινής πόλεως του Μεσολογγίου. Η πόλη αυτή καταστράφηκα το 234 π.χ. από τον βασιλιά της Μακεδονίας Δημήτριο τον Β΄ τον Αιτωλικό (276-229 π.Χ.) Νοτίως αυτής χτίστηκε η Νέα Πλευρώνα ερείπια της οποίας σώζονται μέχρι σήμερα καθώς και ένα αρχαίο θέατρο.
    Το Μεσολόγγι αρχικά ήταν χωριό ψαράδων, το οποίο εξελίχθηκε σε σημαντική πολίχνη. Το όνομα Μεσολόγγι αναφέρεται για πρώτη φορά τον 16ο αιώνα από τον Βενετό Ιστορικό Πάολο Παρούτα (1540-1598) κατά την περιγραφή της ναυμαχίας του Λεπάντο (Ναυπάκτου). Κατά πάσα πιθανότητα το όνομα Μεσολόγγι είναι ιταλικής προελεύσεως από τις λέξεις Mezzo και Langi, δηλαδή "εν μέσω λιμνών".
    Κατά την Ορλοφική επανάσταση (1770) το Μεσολόγγι πυρπολήθηκε και οι κάτοικοι του κατέφυγαν στα Επτάνησα. Μετά το τέλος της επανάστασης επέστρεψαν και ανοικοδόμησαν την πόλη τους. Κατά την ελληνική επανάσταση το Μεσολόγγι διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο και πολιορκήθηκε τρεις φορές από τους Τούρκους (1822, 1823 και 1825). Η τρίτη πολιορκία έληξε με την ηρωική έξοδο του Μεσολογγίου στις 10 Απριλίου 1826. Στις 2 Μαΐου 1829 το Μεσολόγγι εντάχθηκε στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.
    Πληθυσμός (το 2011): 12.785 κάτοικοι.

    Αγρίνιο: Πόλη της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας στον Νομό Αιτωλοακαρνανίας. Η πόλη είναι χτισμένη κοντά στον ποταμό Αχελώο και τη λίμνη Τριχωνίδα. Το Αγρίνιο οφείλει το όνομά του κατά τη μυθολογία στο βασιλιά των Αιτωλών Άγριο.
    Πληθυσμός (το 2011): 46.899 κάτοικοι.

    Αιτωλίας και Ακαρνανίας μητρόπολη: Η ιστορία της Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας συνδέεται με αυτήν των Μητροπόλεων Ναυπάκτου και Άρτης. Ήδη από τον Ε΄ αιώνα αναφέρονται Επισκοπές στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας υπό τη Μητρόπολη Ναυπάκτου. Οι Επισκοπές αυτές είναι: α) η Αχελώου (με έδρα κοντά στο σημερινό Αγγελόκαστρο), β) η Βονίτσης και γ) η Αετού. Κατά τον 9ο αιώνα η Μητρόπολη Ναυπάκτου έφερε τον τίτλο "Ναυπάκτου και Αιτωλίας" κατά δε τον 13ο αιώνα ο Μητροπολίτης ετιτλοφορείτο "Άρτης και Ναυπάκτου, υπέρτιμος και έξαρχος Αιτωλίας". Στα τέλη του 13ου αιώνα στη Ναύπακτο εγκαταστάθηκε Λατίνος επίσκοπος. Τότε ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως υπήγαγε την Αιτωλοακαρνανία στη Μητρόπολη Ιωαννίνων. Στα μέσα του 15ου αιώνα οι Αιτωλοακαρνανικές Επισκοπές της Μητροπόλεως Ναυπάκτου υπήχθησαν στη Μητρόπολη Άρτης. Κατά την Οθωμανική περίοδο ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου χειροτονούσε τους Επισκόπους Βονίτσης, Αετού και Αχελώου, Ρωγών και Φωτικής.
    Τις παραμονές της Επαναστάσεως του 1821 στη δικαιοδοσία της Μητροπόλεως Άρτης και Ναυπάκτου υπάγονταν οι Επισκοπές: α) Ρωγών και β) Βονίτσης. Μετά την έκρηξη της Επαναστάσεως του 1821 και τη δημιουργία ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους η Άρτα παρέμεινε υπό την Οθωμανική κυριαρχία ενώ η Αιτωλοακαρνανία αποτέλεσε μέρος του ελληνικού κράτους. Λόγω της κατάστασης αυτής αποσπάστηκε από τη Μητρόπολη Άρτης η Αιτωλοακαρνανία και αποτέλεσε ξεχωριστή Επαρχία τη Μητρόπολη Ναυπάκτου και Μεσολογγίου με έδρα το Μεσολόγγι. Στις 25 Φεβρουαρίου 1822 η Γερουσία της Δυτικής Ελλάδος αποφάσισε την εγκατάσταση του Μητροπολίτου π. Άρτης Πορφυρίου στο απελευθερωμένο τμήμα της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος, "εξαιρουμένων των μερών, τα οποία ανήκουσιν εις άλλους σωζομένους Αρχιερείς".
    Στις 20-11-1833 με το Β.Δ. 58 "Περί προσωρινής διαιρέσεως των Επισκοπών του Βασιλείου" στη θέση της Μητροπόλεως Ναυπάκτου και Μεσολογγίου ιδρύθηκαν οι Επισκοπές: α) Ακαρνανίας με έδρα το Μεσολόγγι και περιφέρεια τις Επαρχίες Ακαρνανίας, Μεσολογγίου, Αγρινίου και Ναυπακτίας και β) Καλλιδρόμης με έδρα το Καρπενήσι και περιφέρεια την ομώνυμη Επαρχία. Με Διάταγμα της 21-11-1833 διορίστηκε στην Επισκοπή Ακαρνανίας "ο μέχρι τούδε Ναυπάκτου και Μεσολογγίου
    Το 1842 μετά την κοίμηση του Επισκόπου Καλλιδρόμης Δοσιθέου, σύμφωνα με όσα όριζε το Β.Δ. του 1833 καταργήθηκε η Επισκοπή Καλλιδρόμης και συγχωνεύθηκε με αυτή της Ακαρνανίας και ονομάστηκε "Ακαρνανίας και Αιτωλίας".
    Με τον Νόμο Σ΄  του 1852 η Αρχιεπισκοπή Ακαρνανίας και Αιτωλίας διαιρέθηκε στις Επισκοπές: α) Ακαρνανίας και Αιτωλίας με έδρα το Μεσολόγγι (η οποία ονομάστηκε Αρχιεπισκοπή) και η οποία περιλάμβανε τις Επαρχίες Μεσολογγίου, Τριχωνίας, Βονίτσης, Ξηρομέρου και Βάλτου, και β) Ναυπακτίας και Ευρυτανίας με έδρα τη Ναύπακτο και περιφέρεια τις ομώνυμες δύο Επαρχίες. Το 1899 η Αρχιεπισκοπή Ακαρνανίας και Αιτωλίας υποβιβάστηκε σε Επισκοπή και ονομάστηκε "Ακαρνανίας και Ναυπακτίας" καθώς προσαρτήθηκε σε αυτήν η Ναύπακτος ενώ η Ευρυτανία αποτέλεσε και πάλι ξεχωριστή Επισκοπή. Το 1909 επανιδρύθηκε η Μητρόπολη Ναυπακτίας και Ευρυτανίας με έδρα τη Ναύπακτο ενώ η πρώην Επισκοπή Ακαρνανίας και Ναυπακτίας ονομάστηκε τώρα "Αιτωλίας και Ακαρνανίας". Το 1922 η Επισκοπή Αιτωλίας και Ακαρνανίας ανυψώθηκε σε Μητρόπολη μαζί με όλες τις άλλες Επισκοπές του Ελληνικού Βασιλείου.
    Για ένα μικρό διάστημα τέλος (1932-1933) καταργήθηκε η Μητρόπολη Ναυπακτίας και Ευρυτανίας και συγχωνεύθηκε η μεν Ναυπακτία με τη Μητρόπολη Φωκίδος, ένα τμήμα της Ευρυτανίας με τη Μητρόπολη Αιτωλίας και ένα άλλο τμήμα της Ευρυτανίας με τη Μητρόπολη Φαναρίου και Θεσσαλιώτιδος και η περιοχή των Κτημενίων με τη Μητρόπολη Φθιώτιδος. Τον Οκτώβριο όμως του 1933 ανασυστάθηκε η Μητρόπολη Ναυπακτίας και Ευρυτανίας ως είχε και έκτοτε η Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας παραμένει χωρίς μεταβολές των ορίων της.

    Ονομασίες:

Ακαρνανίας: 20 Νοεμβρίου 1833-1842.
Ακαρνανίας και Αιτωλίας: 1842-1899.
Ακαρνανίας και Ναυπακτίας: 1899-1909.
Αιτωλίας και Ακαρνανίας: 1909-σήμερα.

    Επισκοπικός κατάλογος (υπό σύνταξη).

2) Θεόκλητος Αβραντινής: 21 Νοεμβρίου 1965-6 Απριλίου 2005. Από Πρεσβύτερος. Σχολάζων.

3) Κοσμάς Παπαχρήστου: 8 Οκτωβρίου 2005-σήμερα. Από Πρεσβύτερος.

Χάρτης της Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας.

Αναθεώρηση: Τρίτη, 21 Ιουλίου 2020.