ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΒΙΖΥΗΣ

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΒΙΖΥΗΣ

Βιζύη: (τουρκ. Vize). Μεσόγεια πόλη της Ανατολικής Θράκης. Χτίστηκε στα ερείπια της αρχαίας Θρακικής πόλης Δάματα από το στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου Βίζυ. Στον "Συνέκδημο του Ιεροκλέους" (6ος αιώνας μ.Χ.) αναφέρεται ως 4η μεταξύ των 14 πόλεων της Επαρχίας Θράκης Ευρώπης. Τον Μάρτιο του 1453 κυριεύθηκε από τους Οθωμανούς, οι οποίοι κατεδάφισαν τα τείχη της. Γρήγορα όμως ανοικοδομήθηκε.
Το 1878 ζούσαν στην πόλη 2.200 Έλληνες και 900 Τούρκοι. Την εποχή της εκκενώσεώς της είχε 3.380 κατοίκους, κυρίως Έλληνες και λίγους Τούρκους. Διαιρείται σε 4 συνοικίες: πρώτη του Καλέ (περιτειχισμένη). Αυτή βρισκόταν στο κέντρο σε ύψωμα και κατοικούνταν από Τούρκους. Η δεύτερη συνοικία της Πλάτσας (πλατεία) νοτίως της συνοικίας του Καλέ κατοικούμενη από Έλληνες. Εκεί βρίσκονταν η αγορά, το Διοικητήριο, η Μητρόπολη και τα σχολεία. Τρίτη είναι η συνοικία του κάστρου, βορειανατολικά από τον Καλέ όπου έμεναν μόνο Έλληνες και τέταρτη η συνοικία του Καρσί Μαχαλά (απέναντι συνοικία) βορειοδυτικά από τον Καλέ όπου έμεναν Έλληνες και Τούρκοι. Σήμερα έχει πληθυσμό περίπου 10.000 κατοίκους.

Βιζύης μητρόπολη: Η Βιζύη έγινε νωρίτατα Επισκοπή. Ήδη κατά την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο (325 μ.Χ.) απαντά Επίσκοπος της των Βιζυηνών πόλεως. Στις αρχές του Η΄ αιώνα αναφέρεται ως Αυτοκέφαλη Αρχιεπισκοπή, αρχικά 3η μεταξύ των Αυτοκεφάλων Αρχιεπισκοπών του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και αργότερα αναβιβάζεται στην 1η θέση. Η κατάσταση αυτή συνεχίζεται μέχρι λίγο πριν τα μέσα του 14ου αιώνα οπότε η αρχιεπισκοπή Βιζύης προάγεται σε Μητρόπολη και καταλαμβάνει την 97η θέση. Τον 15ο αιώνα η Βιζύη περιπίπτει σε αφάνεια και η Μητρόπολη εκλείπει. Αποκαθίσταται ωστόσο τον 16ο αιώνα. Το 1682 συγχωνεύεται με τη Μητρόπολη Βιζύης και η Μητρόπολη Μηδείας. Η ένωση διαρκεί μέχρι τις αρχές του 18ου αιώνα οπότε απαντούν και πάλι οι δύο Μητροπόλεις χωριστά. Σύντομα όμως οι δύο Μητροπόλεις ενώνονται ξανά οριστικά αυτή τη φορά ως Μητρόπολη "Βιζύης και Μηδείας".

Στις αρχές του 20ου αιώνα η Μητρόπολη Βιζύης περιλάμβανε τους κατωτέρω οικισμούς:
α) Βιζύη (Vize)
β) Χάσβουγα ή Άσμπουγα (Hasbuğa)
γ) Μαγκριώτισσα (σημερινή Düzova)
δ) Μουσελήμ (Müsellim)
ε) Άγιος Γεώργιος (σημερινό Evrenli)
στ) Τσακλή (Çakıllı)
ζ) Κρυόνερο (σημερινό Soğucak)
η) Τοπτσί Κιοΐ (Topçuköy)
θ) Σοφίδες (σημερινό Evrencik)
ι) Άγιος Ιωάννης (σημερινό Akpınar)
ια) Πινακά (σημερινή Küçükyayla)
ιβ) Σαρακήνα (σημερινό Sergen)
ιγ) Μήδεια (σημερινό Kıyıköy)
ιδ) Ακτζετζίμ (Aksicim)
ιε) Γιάτρος (σημερινό Kızılağaç)
ιστ) Οργάζ (σημερινό Kışlacık) από τη σημερινή Επαρχία Vize (Βιζύης)
ιζ) Σεράγιον (Saray)
ιη) Γιουβαλή (Yuvalı)
ιθ) Καβάκι ή Καβατζίκ (Kavacık) από τη σημερινή Επαρχία Saray (Σεραγίου)
κ) Σαμάκοβο (σημερινό Demirköy)
κα) Τρουλιά (σημερινό Hamdibey)
κβ) Άγιος Στέφανος (σημερινό Beğendik) από τη σημερινή Επαρχία Demirköy (Σαμακόβου)
κγ) Αχμέτ μπέη (Ahmetbey)
κδ) Τσιφλίκ Κιοΐ (Çiftlikköy) από τη σημερινή Επαρχία Lüleburgaz (Αρκαδιουπόλεως).
Τέλος στη Μητρόπολη Βιζύης ανήκαν και κάποια χωριά (Πυργόπλο, Πλάτσα, Μαζουράς) του τότε Καζά Αγαθουπόλεως (Ахтопол), τα οποία σήμερα ανήκουν στη Βουλγαρία (Μητρόπολη Σλίβεν).

Επισκοπικός κατάλογος (υπό σύνταξη).

Κωνστάντιος Σταυρίδης	1 Αυγούστου 1877-17 Ιουλίου 1889	Από Ελενουπόλεως	Κοίμηση	περ. 1833-1889

Χάρτης της Μητροπόλεως Βιζύης.

Αρχείο Kmz με τους οικισμούς της Μητροπόλεως Βιζύης.

Αναγραφές στα Τακτικά. (Jean Darrouzès, A.A. Notitiae Episcopatuum Ecclesiae Constantinopolitanae, Texte Critique, Introduction et Notes, Institut Français d' Études Byzantines, Paris 1981).

ΤΑΚΤΙΚΟ	ΘΕΣΗ	ΘΕΣΗ
Τακτικό 1 Επιφανίου αρχιεπισκόπου Κύπρου έκθεσις πρωτοκκλησιών πατριαρχών τε και μητροπολιτών Ζ΄ αιών	Περί των αυτοκεφάλων Αρχιεπισκόπων γ΄ Επαρχία Ευρώπης ο Βιζύης
Τακτικό 2 Τάξις προκαθεδρίας Μητροπολιτών Η΄-Θ΄ αιώνες	Των αυτοκεφάλων αρχιεπισκόπων γ΄ Επαρχία Ευρώπης ο Βιζύης
Τακτικό 3 Τάξις προκαθεδρίας των οσιωτάτων πατριαρχών, μητροπολιτών και αυτοκεφάλων Τέλη Η΄ - Αρχές Θ΄ αιώνος	Οι αυτοκέφαλοι γ΄ επαρχία Ευρώπης ο Βιζύης	Δ΄ επαρχία Ευρώπης Ηράκλεια της Θράκης έχει πόλεις ιδ΄ α΄ ο του Πανίου β΄ ο Καλλιπόλεως γ΄ ο Δαονίου δ΄ ο Τζουρούλου ε΄ ο Βρύσεως στ΄ ο Μέτρων ζ΄ ο Χαλκίδος η΄ ο Χαριουπόλεως θ΄ ο Μηδείας ι΄ ο [Αίμου] ια΄ ο Χεροσνήσου ιβ΄ ο Κύλας ιγ΄ Ραιδεστού ιδ΄ Λιζίκου
Τακτικό 4 Τάξις προκαθεδρίας των οσιωτάτων πατριαρχών. Τάξις προκαθεδρίας μητροπολιτών και αυτοκεφάλων και επισκόπων τελούντων υπό τον αποστολικόν θρόνον ταύτης της θεοφυλάκτου και βασιλίδος πόλεως Θ΄ αιών	Μέχρι τούτων οι μητροπολίται και λοιπόν εντεύθεν άρχονται οι αυτοκέφαλοι επαρχία Ευρώπης γ΄ ο Βιζύης
Τακτικό 5 Τάξις των υποκειμένων μητροπόλεων τω πατριαρχικώ θρόνω της θεοφυλάκτου πόλεως Θ΄ αιών	Περί των αυτοκεφάλων αρχιεπισκόπων επαρχία Ευρώπης γ΄ ο Βιζύης
Τακτικό 7 Νικολάου πατριάρχου του παλαιού (Μυστικού) Τάξις των υποκειμένων μητροπόλεων τω αποστολικώ και πατριαρχικώ θρόνω της θεοφυλάκτου και βασιλίδος Κωνσταντινουπόλεως Ι΄ αιών	Τάξις των αρχιεπισκοπών αι τω αυτώ της βασιλίδος υπόκεινται θρόνω α΄ η Βιζύη	Γ΄ τη Ηρακλεία της Ευρώπης α΄ ο Θεοδωρουπόλεως β΄ ο Ραιδεστού γ΄ ο Πανίου δ΄ ο Χερσονήσου ήτοι Εξαμιλίου ε΄ ο Καλλιπόλεως στ΄ ο Χαριουπόλεως ζ΄ ο Χαλκίδος η΄ ο Δαονίου θ΄ ο Μαδύτου ι΄ ο Παμφίλου ια΄ ο Μηδείας ιβ΄ ο Λιζίκου ιγ΄ ο Σεργέντζης ιδ΄ ο Μέτρων ιε΄ ο Τζουρουλού
Τακτικό 8 Αι μητροπόλεις. Τάξις των υποκειμένων μητροπόλεων τω αποστολικώ και πατριαρχικώ θρόνω της θεοφυλάκτου και βασιλίδος Κωνσταντινουπόλεως Ι΄ αιών	Τάξις των αρχιεπισκοπών α΄ η Βιζύη επαρχίας Ευρώπης ο Βιζύης
Τακτικό 9 Εισί δε και όσοι εκάστη μητροπόλει υπόκεινται θρόνοι ΙΒ΄ αιών		Γ΄ τη Ηρακλεία της Ευρώπης α΄ ο Θεοδωρουπόλεως β΄ ο Ραιδεστού γ΄ ο Πανίου δ΄ ο Χερσονήσου ε΄ ο Καλλιουπόλεως στ΄ ο Χαριουπόλεως ζ΄ ο Χαλκίδος η΄ ο Δαονίου θ΄ ο Μαδύτου ι΄ ο Παμφίλου ια΄ ο Μηδείας ιβ΄ ο Λιζίκου ιγ΄ ο Σεργέντζης ιδ΄ ο Μέτρων ιε΄ ο Τζουρουλλού
Τακτικό 10 Όσοι εκάστη μητροπόλει υπόκεινται θρόνοι. Τάξις προκαθεδρίας των υπό τον αποστολικόν θρόνον Κωνσταντινουπόλεως τελούντων μητροπολιτών και των υπ αυτούς επισκόπων ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών		Γ΄ τη Ηρακλεία της Ευρώπης α΄ ο Θεοδωρουπόλεως (1) β΄ ο Ραιδεστού (2) γ΄ ο Πανίου (3) δ΄ ο Χερσονήσου (4) ο Εξαμιλίου ε΄ ο Καλλιουπόλεως (5) ο Περιστάσεως (6) στ΄ ο Χαριουπόλεως (7) ζ΄ ο Χαλκίδος (8) η΄ ο Δαονίου (9) θ΄ ο Μαδύτου (10) ι΄ ο Παμφίλου (11) ια΄ ο Μηδείας (12) ιβ΄ ο Λιζίκου (13) ιγ΄ ο Σεργέντζης (14) ιδ΄ ο Μέτρων (15) ιε΄ ο Τζουρουλ(λ)ού (16) ιστ΄ ο Αθύρων (17)
Τακτικό 11 Αι αρχιεπισκοπαί ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών	α΄ η Βιζύη ο Βιζύης
Τακτικό 12 Αι αγιώταται μητροπόλεις εισίν αύται ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών	Αι αρχιεπισκοπαί α΄ ο Βιζύης η Βιζύη
Τακτικό 13 Εισίν οι θρόνοι του Κωνσταντινουπόλεως κατά την τάξιν των μητροπολιτών καθώς εν τω χαρτοφυλακείω αναγέγραπται και αι επισκοπαί εκάστης μητροπόλεως ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών		Γ΄ τη Ηρακλεία της Ευρώπης Γ΄ η Ηράκλεια της Ευρώπης α΄ ο Θεοδωρουπόλεως β΄ ο Ραιδεστού γ΄ ο Πανίου δ΄ ο Χερρονήσου ήτοι Εξαμιλίου ε΄ ο Καλλιουπόλεως στ΄ ο Χαριουπόλεως ζ΄ ο Χαλκίδος η΄ ο Δαονίου θ΄ ο Παμφίλου ι΄ ο Μηδείας ια΄ ο Λιζίκων ιβ΄ ο Σεργεντζίων ιγ΄ ο Μέτρων ιδ΄ ο Τζουρουλού ιε΄ ο Περιστάσεως ο Αθύρα
Τακτίκό 14 Σύγγραμμα Νείλου Δοξαπατρή. Εισί δε αι αναγεγραμμέναι επαρχίαι και μητροπόλεις αι υποκείμεναι τω Κωνσταντινουπόλεως αύται, αι εν τη Ανατολή και τη Δύσει και τοις λοιποίς μέρεσι. ΙΒ΄ αιών	Και αι αρχιεπισκοπαί αι υποκείμεναι τω θρόνω Κωνσταντινουπόλεως και μηδενί μητροπολίτη υποκείμεναι μήτε εχουσαι υφ' εαυτάς επισκοπάς εισί τον αριθμόν λγ΄, αι και εισίν αύται η Βιζύη αι πάσαι τον αριθμόν μβ΄, αίτινες εισίν αύται η Βιζύη
Τακτικό 15 Τάξις των Μητροπόλεων ΙΒ΄ αιών	Αι αρχιεπισκοπαί α΄ η Βιζύη ο Βιζύης
Τακτικό 16 Η γεγονυία υποτύπωσις παρά του βασιλέως Λέοντος του Σοφού όπως έχουσι τάξεως οι θρόνοι των εκκλησιών των υποκειμένων τω πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως ΙΒ΄ αιών	Αι αρχιεπισκοπαί α΄ η Βιζύη	γ΄ η Ηράκλεια Αι υπό την Ηράκλειαν της Ευρώπης Επισκοπαί α΄ ο Θεοδωρουπόλεως β΄ ο Ραιδεστού ή Ρισιστού γ΄ ο Πανίου δ΄ ο Χερρονήσου ήτοι Εξαμιλίου ε΄ ο Καλλιουπόλεως στ΄ ο Χαριουπόλεως ζ΄ ο Χαλκίδος η΄ ο Αδωνίου ή Δαονίου θ΄ ο Αδύτου <Μαδύτου> ι΄ ο Παμφύλου ή Παμφίλου ια΄ ο Μηδείας ιβ΄ ο Λιζίκων ιγ΄ ο Σεργέντζης ιδ΄ ο Μέτρων ιε΄ ο Τορούλλου ή Θηράλλων η νυν λεγομένη Τζουρουλόη ιστ΄ και Άθυρα
Τακτικό 17 Η έκθεσις αύτη των υποκειμένων μητροπόλεων τω αποστολικώ και πατριαρχικώ θρόνω της θεοφυλάκτου Κωνσταντινουπόλεως εξετέθη επί της βασιλείας του αοιδίμου βασιλέως κυρού Ανδρονίκου Παλαιολόγου του γέροντος ΙΔ΄ αιών	Μετά δε την τελευτήν του αυτού βασιλέως κυρού Ανδρονίκου του Παλαιολόγου, εν τω καιρώ της συγχύσεως, προεβιβάσθησαν εις μητροπολίτας από αρχιεπισκόπων ο Βιζύης	Ετιμήθησαν παρά του αυτού βασιλέως εις αρχιεπισκοπάς η Μήδεια, επισκοπή ούσα πρότερον του Ηρακλείας Μετά δε την τελευτήν του αυτού βασιλέως κυρού Ανδρονίκου του Παλαιολόγου, εν τω καιρώ της συγχύσεως, προεβιβάσθησαν εις μητροπολίτας από αρχιεπισκόπων ο Μηδείας
Τακτικό 18 Έκθεσις των υποκειμένων τω πατριαρχικώ θρόνω της βασιλίδος των πόλεων εκτεθείσα επί της βασιλείας του αοιδίμου βασιλέως κυρού Ανδρονίκου Παλαιολόγου του γέροντος ΙΔ΄ αιών	Αι αρχιεπισκοπαί α΄ ο Βιζύης και κατωτέρω Αι αρχιεπισκοπαί πλην ων ετιμήθησαν εις μητροπόλεις α΄ η Βιζύη Ύστερον ετιμήθησαν εις μητροπολίτας ο Βιζύης	Αι αρχιεπισκοπαί λγ΄ ο Μηδείας Ύστερον ετιμήθησαν εις μητροπολίτας ο Μηδείας
Τακτικό 19 Έκθεσις του ευσεβούς βασιλέως κυρού Ανδρονίκου τρίτου των Παλαιολόγων. Τάξις προκαθεδρίας μητροπόλεων τελούντων υπό τον αποστολικόν θρόνον της θεοφυλάκτου και βασιλίδος Κωνσταντινουπόλεως ΙΔ΄ αιών	97 ο Βιζύης	ρ΄ ο Μηδείας
Τακτικό 20 Περί της τάξεως των θρόνων των Μητροπολιτών και τίνες αυτών λέγονται έξαρχοι και υπέρτιμοι, τίνες δε υπέρτιμοι μόνον ΙΕ΄ αιών	Εισί δε και έτεροι μητροπολίται έξω των ων γράφει η διατύπωσις η αρχαία, όιτινες από αρχιεπισκόπων και επισκόπων ετιμήθησαν κατά διαφόρους καιρούς. Και από μεν αρχιεπισκόπων εγένοντο ούτοι (1) ο Βιζύης	Από δε των επισκόπων... εγένοντο μητροπολίται... από των του Ηρακλείας, ο Μαδύτων και ο Μηδείας
Τακτικό 21 Τάξις προκαθεδρίας των οσιωτάτων πατριαρχών και αι μητροπόλεις και αρχιεπισκοπαί, αι οποίαι ευρίσκονται την σήμερον και είναι υποκείμεναι τη βασιλίδι Κωνσταντινουπόλει ΙΣΤ΄ αιών		ν΄ η Μήδεια

Αναγραφές στα Συνταγμάτια

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΟ	ΘΕΣΗ	ΘΕΣΗ
Χρυσάνθου Ιεροσολύμων (1715)	46 ο Βιζύης, Υπέρτιμος	47 ο Μηδείας, Υπέρτιμος
Συνταγμάτιο 1855	ΜΣΤ΄ ο Βιζύης και Μηδείας, υπέρτιμος και έξαρχος Μαύρης Θαλάσσης Κ. Γρηγόριος
Συνταγμάτιο1896	ΛΖ΄ Ο Βιζύης και Μηδείας (Ιερόθεος) υπέρτιμος και έξαρχος Μαύρης θαλάσσης
Συνταγμάτιο 1901	ΛΖ΄ Ο Βιζύης και Μηδείας (Δωρόθεος) υπέρτιμος και έξαρχος Μαύρης θαλάσσης

Αναθεώρηση: Τρίτη, 16 Ιουνίου 2020.