ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΤΥΡΟΛΟΗΣ ΚΑΙ ΣΕΡΕΝΤΙΟΥ

    Τυρολόη: (τουρκ. Çorlu) Μεσόγεια πόλη της Ανατολικής Θράκης, 32 χλμ. βορειοανατολικά της Ραιδεστού. Το αρχαιότερο όνομα της πόλης ήταν Συρήλλον. Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους ονομαζόταν Τζουρουλόν. Η Τυρολόη υπέστη αλλεπάλληλες επιδρομές. Το 443 από τον Αττίλα, το 813 από τους Βουλγάρους του Κρούμου, το 1206 από τον ενωμένο στρατό των Βουλγάρων, Κουμάνων και Βλάχων. Η πόλη πέρασε στα χέρια των Φράγκων το 1140, την ανακατέλαβε όμως ο Ιωάννης Γ΄ ο Βατάτζης το 1235. Το 1240 οι Φράγκοι κυρίευσαν την πόλη, την ίδια χρονιά όμως ο Ιωάννης Βατάτζης την  πήρε πίσω. Το 1359 η πόλη καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς οι οποίοι κατεδάφισαν τα τείχη της πόλης. Το 1511 στην Τυρολόη έγινε μάχη μεταξύ του Σουλτάνου Βαγιαζήτ και του γιου του Σελίμ, ηγεμόνα της Τραπεζούντας.  Κατά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878 οι Ρώσοι κατέλαβαν την Τυρολόη και έμειναν μέχρι την συνθήκη του Αγίου Στεφάνου. Ήταν ιερή πόλη και υπαγόταν στην δικαιοδοσία του ιεροδικαστή της Αδριανούπολης. Όπως μας πληροφορεί ο John Covel το 1675 υπήρχαν 100 ελληνικές οικογένειες ενώ παλιότερα υπήρχαν 400. Στα τέλη του 19ου αιώνα υπήρχαν 6.000 περίπου Έλληνες. Οι Ελληνικές συνοικίες βρίσκονταν σε δυο μεγάλα τμήματα που χωρίζονταν από μια ρεματιά και ένωναν δυο γέφυρες, μια ξύλινη και μια μεταλλική. Είχε περίπου 3.000 μονώροφες και διώροφες κατοικίες μέσα σε 15 μουσουλμανικές και ισάριθμες χριστιανικές συνοικίες, 600 καταστήματα και 18 μεγάλα χάνια. Υπήρχαν 2 εκκλησίες η της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (1830) και η παλαιότερη του Αγίου Γεωργίου παλιότερη του 1675 μιας και αναφέρεται από τον John Covel. Υπήρχαν ακόμη 3 τζαμιά μια Αρμένικη εκκλησία και μια συναγωγή. Το 1780 ο Μητροπολίτης Ηρακλείας Μεθόδιος ίδρυσε την ελληνική σχολή Τυρολόης. Στις αρχές του 20ου αιώνα η Ελληνική κοινότητα διέθετε ένα Νηπιαγωγείο, ένα Αρρεναγωγείο και ένα Παρθεναγωγείο. Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών οι περισσότεροι κάτοικοι της Τυρολόης εγκαταστάθηκαν στην περιφέρεια Σερρών όπου και ιδρύθηκε το χωριό Νέα Τυρολόη.

    Σερέντιον ή Στράντζα: (τουρκ. Binkılıç). Πολίχνη της Ανατολικής Θράκης στην Επαρχία Çatalca (Μετρών).  Οι Έλληνες κάτοικοι της Στράντζας υπολογίζονταν πριν από τους διωγμούς του 1914 σε 7.000 (περίπου 1500 οικογένειες). Υπήρχαν επίσης και 15 οικογένειες Τούρκων. Οι κάτοικοι ασχολούνταν κυρίως με την υλοτομία, την κτηνοτροφία, και τη γεωργία. Στις 14 Απριλίου του 1914 οι κάτοικοι εκδιώχθηκαν και υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν κινητή και ακίνητη περιουσία και με ατμόπλοια να μεταφερθούν στη Θεσσαλονίκη και στην Καβάλα, απ’ όπου διασκορπίσθηκαν στην Κεντρική και την Ανατολική Μακεδονία. Στη Νάουσα σχημάτισαν τη Νέα Στράντζα.

    Τυρολόης και Σερεντίου μητρόπολη: Και οι δύο πόλεις αναφέρονται ως έδρες επισκοπών υποκείμενες στη Μητρόπολη Ηρακλείας. Η Τυρολόη με τα ονόματα Τζορύλλον, Τζουρουλός, Θήραλλα το δε Σερέντιο ως Σεργέντζη ή Σεργέντζια. Η επισκοπή Τυρολόης ανυψώθηκε σε Αρχιεπισκοπή κατά τον 14ο αιώνα. Κατά την Οθωμανική περίοδο οι δύο Επισκοπές συνενώθηκαν και αποτέλεσαν μία Επισκοπή με τον τίτλο "Τυρολόης και Σερεντίου". Το 1840 η Επισκοπή Τυρολόης και Σερεντίου προήχθη σε Μητρόπολη. Το 1848 όμως υποβιβάστηκε και πάλι σε Επισκοπή υπό τη Μητρόπολη Ηρακλείας. Τέλος τον Μάρτιο του 1907 η Επισκοπή Τυρολόης και Σερεντίου προήχθη και πάλι σε Μητρόπολη.

    Στις αρχές του 20ου αιώνα η Μητρόπολη Τυρολόης και Σερεντίου περιλάμβανε τους κατωτέρω οικισμούς:
α) Τυρολόη (Çorlu)
β) Τσεγκερλή (σημερινό Yenice)
γ) Πασαλή (σημερινό Türkgücü)
δ) Καράσιντ ή Καρασινίτ (σημερινό Kırkgöz)
ε) Εσέτσε (σημερινό Önerler)
στ) Οξούζτσε
ζ) Τσικούρ Τσενγκέλ
η) Αβλάμπεη
θ) Μασατλή (σημερινό Deregündüzlü)
ι) Δαγ Γενή Κιοΐ
ια) Σεϊμέν (Seymen) από τη σημερινή Επαρχία Çorlu (Τυρολόης)
ιβ) Μουσελήμ (Müsellim)
ιγ) Κερκεπεκλή (Kırkkepenekli) από τη σημερινή Επαρχία Muratlı (Μουρατλή)
ιδ) Κερμένι
ιε) Άρμασα
ιστ) Τσαουσλή
ιζ) Κιοστεμίρ
ιη) Πεδζελέρ (σημερινό Beyciler) από τη σημερινή Επαρχία Silivri (Σηλυβρίας)
ιθ) Ομούρδζαι από τη σημερινή Επαρχία Marmara Ereğlisi (Ηρακλείας)
κ) Καρατζά Κιοΐ (Karacaköy)
κα) Ασκός ή Πόδημα (σημερινό Yalıköy)
κβ) Βελιγραδάκι (Belgrat)
κγ) Στράντζα (σημερινό Binkılıç) από τη σημερινή Επαρχία Çatalca (Μετρών).
 

    Επισκοπικός κατάλογος (υπό σύνταξη).

1) Παντελεήμων Ροδόπουλος: 15 Νοεμβρίου 1977-σήμερα. Από Τυάνων.

    Χάρτης της Μητροπόλεως Τυρολόης και Σερεντίου.

 Αρχείο Kmz με τους οικισμούς της Μητροπόλεως Τυρολόης.

    Αναγραφές στα Τακτικά. (Jean Darrouzès, A.A. Notitiae Episcopatuum Ecclesiae Constantinopolitanae, Texte Critique, Introduction et Notes, Institut Français d' Études Byzantines, Paris 1981).

Αναγραφές στα Συνταγμάτια

Αναθεώρηση: Τρίτη, 16 Ιουνίου 2020.