ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΣΑΡΑΝΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΣΑΡΑΝΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

Σαράντα Εκκλησιές: (τουρκ. Kırklareli). Μεσόγεια πόλη της Ανατολικής Θράκης, ανατολικά της Αδριανουπόλεως. Κατά μία άποψη η πόλη ταυτίζεται με το Βυζαντινή Κάραβο, έδρα ομώνυμης Επισκοπής υπό τη Μητρόπολη Αδριανουπόλεως. Η άποψη αυτή ελέγχεται. Η πόλη καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς το 1372. Λίγα χρόνια αργότερα πήρε και το όνομα Σαράντα Εκκλησιές, για την προέλευση του οποίου υπάρχουν διάφορες απόψεις. Κατά μία άποψη υπήρχε εκεί μουσουλμανικό μοναστήρι, το οποίο λεγόταν μοναστήρι των Σαράντα (Κιρκλάρ τεκεσί). Σύμφωνα με άλλη άποψη λίγο έξω από την πόλη στα νότια περίχωρά της υπήρχε ένα μικρό παλιό χριστιανικό εξωκκλήσι, το οποίο οι Τούρκοι ονόμαζαν Κιρ κλισέ, δηλαδή Εξοχική Εκκλησία. Με την πάροδο του χρόνου το Κιρ (Εξοχή) έγινε Κιρκ (Σαράντα). Έτσι η πόλη κατά την Οθωμανική περίοδο ονομαζόταν Κιρκ Κιλισέ (Σαράντα Εκκλησιές).
Το 1830 η πόλη είχε 400 ελληνικές οικογένειες, 810 τουρκικές, 250 βουλγαρικές, 65 βοημικές και 16 εβραϊκές. Πριν την ανταλλαγή των πληθυσμών στην πόλη διέμεναν περίπου 20.000 χιλιάδες Έλληνες. Επίσης υπήρχαν πολλοί Βούλγαροι, Τούρκοι, Εβραίοι και Αρμένιοι.

Σαράντα Εκκλησιών μητρόπολη: Ως μία των Επισκοπών της Μητροπόλεως Αδριανουπόλεως αναφέρεται η Επισκοπή Καράβου για πρώτη φορά στο Τακτικό του Πατριάρχου Νικολάου του Μυστικού κατά τον 10ο αιώνα. Επίσης αναφέρονται εντός των ορίων της μετέπειτα Μητροπόλεως Σαράντα Εκκλησιών οι Επισκοπές Σκοπέλου και Βρύσεως (Βουνάρ Χισάρ). Όλες αυτές οι Επισκοπές εξέλιπαν σταδιακά από τον 14ο μέχρι τον 15ο αιώνα. Κατά την Οθωμανική περίοδο και μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα δεν υπήρχε Ορθόδοξος Ναός στις Σαράντα Εκκλησιές. Οι χριστιανοί της πόλης εκκλησιάζονταν στο γειτονικό χωριό Ηρακλείτσα (Eriklice). Το 1829 χτίστηκε ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Μητροπολιτκός), το 1858 ο Ναός των Αγίων Πάντων και το 1859 ο Ναός των Σαράντα Μαρτύρων. Όλοι οι Ναοί έχουν κατεδαφιστεί σήμερα.
Στα τέλη του 19ου αιώνα εγκαταστάθηκε στις Σαράντα Εκκλησιές ο Επίσκοπος Σκοπέλου Παύλος, ως Βοηθός Επίσκοπος της Μητροπόλεως Αδριανουπόλεως. Τον Μάιο του 1906 η περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών αποσπάστηκε από τη Μητρόπολη Αδριανουπόλεως και αποτέλεσε ξεχωριστή Μητρόπολη.

Στις αρχές του 20ου αιώνα η Μητρόπολη Σαράντα Εκκλησιών περιλάμβανε τους κατωτέρω οικισμούς:
α) Σαράντα Εκκλησιές (Kırklareli)
β) Σκοπός (Üsküp)
γ) Ευκάρπιο (σημερινό Armağan)
δ) Κουγιούνδερε
ε) Κουγιούν Κιαβούρ (σημερινό Koyunbaba)
στ) Πέτρα (σημερινό Kayalı)
ζ) Σκόπελος (σημερινό Yoğuntaş) από τη σημερινή Επαρχία Kırklareli (Σαράντα Εκκλήσιών)
η) Βουνάρ Χισάρ (Pınarhisar)
θ) Ιέννα (σημερινή Kaynarca)
ι) Σκεπαστό (σημερινό Yenice)
ια) Κουρούδερε (Kurudere)
ιβ) Γιανδζηκλάρ (σημερινό Ataköy) από τη σημερινή Επαρχία Pınarhisar (Βουνάρ Χισάρ).

Επισκοπικός κατάλογος από το 1960.

1) Σίλας Κοσκινάς: 15 Οκτωβρίου 1996-12 Δεκεμβρίου 2000. Από Νέας Ιερεσέης. Κοίμηση.

Χάρτης της Μητροπόλεως Σαράντα Εκκλησιών.

Αρχείο Kmz με τους οικισμούς της Μητροπόλεως Σαράντα Εκκλησιών.

Αναγραφές στα Τακτικά. (Jean Darrouzès, A.A. Notitiae Episcopatuum Ecclesiae Constantinopolitanae, Texte Critique, Introduction et Notes, Institut Français d' Études Byzantines, Paris 1981).

ΤΑΚΤΙΚΟ	ΘΕΣΗ
Τακτικό 7 Νικολάου πατριάρχου του παλαιού (Μυστικού) Τάξις των υποκειμένων μητροπόλεων τω αποστολικώ και πατριαρχικώ θρόνω της θεοφυλάκτου και βασιλίδος Κωνσταντινουπόλεως Ι΄ αιών	Μ΄ τη Αδριανουπόλει Αιμιμόντου α΄ ο Σωζοπόλεως β΄ ο Αγαθουπόλεως γ΄ ο Δεβελτού δ΄ ο Τραποβιζύης ε΄ ο Καράβου στ΄ ο Βουκέλου ζ΄ ο Προβάτου η΄ ο Σκοπέλου θ΄ ο Βρύσεως ι΄ ο Βουλγαροφύγου ια΄ ο Τζωΐδων
Τακτικό 9 Εισί δε και όσοι εκάστη μητροπόλει υπόκεινται θρόνοι ΙΒ΄ αιών	Μ΄ τη Αδριανουπόλει Αιμιμόντου α΄ ο Σωζοπόλεως β΄ ο Αγαθοπόλεως γ΄ ο Δεβελτού δ΄ ο Τραποβιζύης ε΄ ο Καράβου στ΄ ο Βουκέλλου ζ΄ ο Προβάτου η΄ ο Σκοπέλου θ΄ ο Βρύσεως ι΄ ο Βουλγαροφύγου ια΄ ο Τζωΐδων
Τακτικό 10 Όσοι εκάστη μητροπόλει υπόκεινται θρόνοι. Τάξις προκαθεδρίας των υπό τον αποστολικόν θρόνον Κωνσταντινουπόλεως τελούντων μητροπολιτών και των υπ αυτούς επισκόπων ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών	Μ΄ τη Αδριανουπόλει Αιμιμόντου α΄ ο Σωζοπόλεως β΄ ο Αγαθοπόλεως γ΄ ο Δεβελτού δ΄ ο Τραποβιζύης ε΄ ο Καράβου στ΄ ο Βουκέλλου ζ΄ ο Προβάτου η΄ ο Σκοπέλου θ΄ ο Βρύσεως ι΄ ο Βουλγαροφύγου ια΄ ο Τζωΐδων
Τακτικό 13 Εισίν οι θρόνοι του Κωνσταντινουπόλεως κατά την τάξιν των μητροπολιτών καθώς εν τω χαρτοφυλακείω αναγέγραπται και αι επισκοπαί εκάστης μητροπόλεως ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών	ΜΑ΄ τη Αδριανουπόλει Αιμιμόντου ΜΒ΄ η Αδριανούπολις α΄ ο Σωζοπόλεως β΄ ο Αγαθουπόλεως γ΄ ο Δεβελτού δ΄ ο Τραποβιζύης ε΄ ο Καράβου στ΄ ο Βουκέλλου ζ΄ ο Προβάτου η΄ ο Σκοπέλου θ΄ ο Βρύσεως ι΄ ο Βουλγαροφύγου ια΄ ο Τζωΐδων ιβ΄ ο Γολόης ο Λιμάς

Αναθεώρηση: Τρίτη, 16 Ιουνίου 2020.