ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΥΔΩΝΙΩΝ

    Κυδωνίαι: (τουρκ. Ayvalık). Πόλη της Μικράς Ασίας στο Νοτιοδυτικό άκρο του Αδραμυττηνού κόλπου απέναντι από τη Λέσβο. Νεότερη πόλη μη μαρτυρουμένη κατά την αρχαιότητα. Χτίστηκε κατά την Οθωμανική περίοδο αρχές του 17ου αιώνα. Το όνομά της πιθανόν να οφείλεται στην ύπαρξη φυτειών με κυδωνιές στην περιοχή. Η πόλη απολάμβανε αυτονομίας και ιδιαιτέρων προνομίων από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι και την Επανάσταση του 1821. Αυτό είχε ως συνέπεια να εγκατασταθούν στην πόλη πολλοί Έλληνες Ορθόδοξοι από τις γύρω περιοχές και τα νησιά του Αιγαίου. Κατά τον 19ο αιώνα και μέχρι το 1922 η πόλη κατοικούνταν από περίπου 30.000 Έλληνες και χωρίζονταν σε τρεις συνοικίες την άνω, τη μέση και την νότια (κάτω).

    Κυδωνιών μητρόπολη: Εκκλησιαστικώς οι Κυδωνίες υπάγονταν στη Μητρόπολη Εφέσου. Ο Μητροπολίτης διοικούσε την περιοχή με τιτουλάριο Βοηθό Επίσκοπο, ο οποίος έδρευε στις Κυδωνίες. Το 1905 ανέκυψε το λεγόμενο Εφεσιανό ζήτημα σχετικά με την πληρωμή των φόρων στην Υψηλή Πύλη. Οι κάτοικοι των Κυδωνιών θεώρησαν ότι ο Μητροπολίτης Εφέσου Ιωακείμ Ευθυβούλης δεν χειρίστηκε σωστά το θέμα των φόρων και σε αντίδραση ζήτησαν από το Πατριαρχείο την απόσχισή τους από τη Μητρόπολη Εφέσου. Ο Μητροπολίτης Εφέσου από την άλλη μετέφερε την έδρα του Βοηθού Επισκόπου από τις Κυδωνίες στην Πέργαμο. Τελικά στις 22 Απριλίου 1908 το Πατριαρχείο αποφάσισε να αποκόψει από τη Μητρόπολη Εφέσου το τμήμα των Κυδωνιών και να το ανακηρύξει αυτοτελή Μητρόπολη.

    Στις αρχές του 20ου αιώνα η Μητρόπολη Κυδωνιών περιλάμβανε τους κατωτέρω οικισμούς:
α) Κυδωνίαι (Ayvalık)
β) Γενιτσαροχώρι (Küçükköy)
γ) Αγιασμάτι (Altınova)
δ) Μουράντελι (Murateli)
ε) Γκιουμουσλού από τη σημερινή Επαρχία Ayvalık (Κυδωνιών) του Νομού Balıkesir (Αδριανού Θηρών)
στ) Γκιουμέτς (Gömeç)
ζ) Γιαγιά (Yayaköy)
η) Χατζή Οσμάν (Hacıosman)
θ) Τουρσουνλού (Dursunlu)
ι) Κερέμ (Keremköy)
ια) Ρουμπεϊλέρ (Ulubeyler) από τη σημερινή Επαρχία Gömeç (Γκιουμέτς) του Νομού Balıkesir (Αδριανού Θηρών).

    Επισκοπικός κατάλογος από το 1960.

1) Αγαθάγγελος Παπαθεοδώρου: 5 Οκτωβρίου 1943-23 Ιουλίου 1960. Από Ελαίας. Κοίμηση.

2) Αθηναγόρας Χρυσάνης: 18 Νοεμβρίου 2012-σήμερα. Από Πρεσβύτερος.

    Χάρτης της Μητροπόλεως Κυδωνιών.

     Αρχείο Kmz με τους οικισμούς της Μητροπόλεως Κυδωνιών.

    Από την Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, πληροφορίες για Κοινότητες και Ναούς της Μητροπόλεως Κυδωνιών:

1) Ι.Ν. Ταξιαρχών Κυδωνιών
2) Γενιτσαροχώρι
3) Αγιασμάτι
4) Γιαγιάκιοϊ

Αναθεώρηση: Τρίτη, 16 Ιουνίου 2020.