ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΑΙΝΟΥ

     Αίνος: (Τουρκ. Enez). Πόλη της Θράκης στην Ανατολική όχθη των εκβολών του ποταμού Έβρου κοντά στη λιμνοθάλασσα Στεντορίδα. Την πόλη αναφέρει ο Όμηρος ως σύμμαχο των Τρώων. Αρχικά η πόλη ονομαζόταν Πολτι(υ)μβρία ή Πολτι(υ)ομβρία από το όνομα του Πόλτι(υ)ος, μυθικού βασιλιά της Θράκης και οικιστή της πόλης. Ο Ηρόδοτος την ονομάζει Αιολίδα λόγω του εποικισμού της κατά τον 7ο π.Χ. αιώνα από Αιολείς της Κύμης, της Μυτιλήνης και της Αλωπεκονήσου. Αργότερα η πόλη έγινε μέλος της Α΄ Αθηναϊκής συμμαχίας. Κατόπιν περιήλθε στην εξουσία του Φιλίππου και στη συνέχεια των επιγόνων του Μ. Αλεξάνδρου αρχικά τους Σελευκίδες και έπειτα τους Πτολεμαίους. Το 205 π.Χ. κυριεύτηκε από τους Ρωμαίους. Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους η πόλη ανήκε στο Θέμα της Θράκης και στην Επαρχία Ροδόπης. Το 1354 μ.Χ. η Αίνος πέρασε στα χέρια του Γενουάτη Φραγκίσκου Γατελούζου. Το 1455 μ.Χ. η πόλη περιήλθε στην εξουσία των Οθωμανών. Κατά την Οθωμανική περίοδο η πόλη κατοικούνταν αποκλειστικά από ελληνικό πληθυσμό. Από το 1920 μέχρι το 1922 περιήλθε στην ελληνική κυριαρχία.

    Αίνου Μητρόπολη: Η Αίνος πολύ νωρίς κατέστη Επισκοπή και είχε την πρώτη ή την τέταρτη θέση μεταξύ των Επισκοπών της Επαρχίας Ροδόπης. Κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Ιουστινιανού του Α΄ (527-565 μ.Χ.) η Αίνος προήχθη σε Αρχιεπισκοπή και επί Αλεξίου Κομνηνού (1081-1118 μ.Χ.) σε Μητρόπολη. Αρχικά κατείχε την 62η θέση μεταξύ των Μητροπόλεων του Οικουμενικού Θρόνου, αργότερα υποβιβάστηκε στην 73η και κατά την Οθωμανική περίοδο προβιβάστηκε στην 38η θέση. Επειδή η Μητρόπολη αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα το 1885 αποσπάστηκαν από τη Μητρόπολη Μαρωνείας το Δεδέ αγάτς (σημερινή Αλεξανδρούπολη) και 14 άλλα χωριά και προσαρτήθηκαν στη Μητρόπολη Αίνου. Στα τέλη του 19ου αιώνα στην περιφέρεια της Μητροπόλεως Αίνου υπήρχαν δύο Πατριαρχικές και Σταυροπηγιακές Μονές: α) της Υπεραγίας Θεοτόκου Σκαλωτής και β) του Αγίου Αθανσίου Τζαδήρι.
    Στη δικαιοδοσία της Μητροπόλεως Αίνου (τέλη του 19ου αιώνα) ανήκαν οι εξής οικισμοί:
α) Αίνος (Enez) με πληθυσμό ελληνικό από τον Καζά Αίνου,
β) Αρβανίτες (σημερινό Isikli),
γ) Μποράορι ή Μπαραούρο (σημερινό Baragi),
δ) Κιζκαπάν ή Κιγκαμπάν (Kizkapan),
ε) Τσελεμπή (Çelebi),
στ) Γιαπουλντάκ ή Γιαμαλντάκ (Yapıldak) από τον Καζά Κεσάνης,
ζ) Κόζκορη ή Κόσχορι (σημερινό Kocahıdır),
η) Αχούρια ή Αχίρκιοϊ (σημερινό Ahir) από τον Καζά Σουφλίου,
θ) Αμυγδαλιά (σημερινό Çavuşköy),
ι) Ασαρλή (Σκαλωτή όπου και η Μονή της Υπεραγίας Θεοτόκου, σημερινό Hisarlı),
ια) Μαΐστρος (σημερινό Yenice),
ιβ) Διασορνή ή Διασορανέλλα ή Μικρά Διόσα (σημερινό Küçükevren),
ιγ) Αγίασμα (σημερινό Kocaali),
ιδ) Κεμερλή (σημερινό Şehitler) από τον Καζά Αίνου,
ιε) Καβατζήκι (σημερινή Λευκίμμη),
ιστ) Πασμακτσή (σημερινό Τριφύλλι),
ιζ) Τεκέ (σημερινή Ταύρη),
ιη) Μαρχαμλί (σημερινός Πέπλος),
ιθ) Πιζμάνικιοϊ (σημερινή Πισμάνη) από τον Καζά Σουφλίου εκ των οποίων τα τρία τελευταία Εξαρχικά,
κ) Ρουμτζούκι (σημερινός Δορίσκος),
κα) Φερετζίκ (σημερινές Φέρρες),
κβ) Δεδέαγατς (σημερινή Αλεξανδρούπολη),
κγ) Δογάν Χισάρ (σημερινό Αετοχώri),
κδ) Γενίκιοϊ (σημερινή Iάνα),
κε) Bάδομα (σημερινός Ποταμός),
κστ) Δερβέντ (σημερινός Aβάς),
κζ) Nτομούζντερε (σημερινή Nίψα),
κη) Λιτζάκιοϊ (σημερινός Λουτρός),
κθ) Tσάμερεν (σημερινά Πεύκα),
λ) Mπαλίκιοϊ (σημερινή Mελία) και
λα) Tουρμπαλί (σημερινή Πυλαία) από τον Καζά Δεδέ αγάτς εκ των οποίων τα εννέα τελευταία Εξαρχικά.
    Τον Νοέμβριο του 1922 οι 17 τελευταίοι οικισμοί συμπεριλήφθηκαν στη νεοσύστατη Μητρόπολη Αλεξανδρουπόλεως. Η έδρα του Μητροπολίτη είχε μεταφερθεί το 1909 στο Δεδέ Αγάτς (σημερινή Αλεξανδρούπολη).

    Ονομασίες:

Αίνου: Μέχρι το 1907.
Αίνου και Τραϊανουπόλεως: 1907-1924.
Αίνου: 1924-σήμερα.

    Επισκοπικός κατάλογος (υπό σύνταξη).

3) Μάξιμος Αγιωργούσης: 24 Νοεμβρίου 1997-20 Δεκεμβρίου 2002. Από Πιτσμπούργου. Εις Πιτσμπούργου.

    Χάρτης της Μητροπόλεως Αίνου.

Αρχείο Kmz με τους οικισμούς της Μητροπόλεως Αίνου.

    Αναγραφές στα Τακτικά. (Jean Darrouzès, A.A. Notitiae Episcopatuum Ecclesiae Constantinopolitanae, Texte Critique, Introduction et Notes, Institut Français d' Études Byzantines, Paris 1981).

    Αναγραφές στα Συνταγμάτια

Αναθεώρηση: Τρίτη, 20 Οκτωβρίου 2020.