ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΑΜΑΣΕΙΑΣ

    Αμάσεια: (τουρκ. Amasya). Μεσόγεια πόλη του Μικρασιατικού Πόντου στα Νότια της Αμισού (Σαμψούντας). Είναι χτισμένη στις όχθες του ποταμού Ίριος (ή Ίριδος). Υπήρξε πατρίδα του αρχαίου γεωγράφου Στράβωνα. Κατά την αρχαιότητα η πόλη υπήρξε πρωτεύουσα του Βασιλείου του Πόντου μέχρι το 183 π.Χ. Το έτος αυτό πρωτεύουσα έγινε η Σινώπη. Παρά ταύτα η Αμάσεια δεν έχασε τη σπουδαιότητά της. Το 70 π.Χ. η πόλη καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους. Κατά τη Βυζαντινή περίοδο η Αμάσεια έγινε πρωτεύουσα της Επαρχίας Ελενοπόντου. Ως τέτοια αναφέρεται και στον "Συνέκδημο του Ιεροκλέους" (6ος αιώνας μ.Χ.) μεταξύ των 7 πόλεων της Επαρχίας Ελενοπόντου. Η πόλη καταστράφηκε από σεισμό στις αρχές του 6ου αιώνα μ.Χ. ανοικοδομήθηκε όμως από τον Ιουστινιανό. Στα τέλη του 11ου αιώνα μ.Χ. καταλήφθηκε από τους Σελτζουκίδες και το 1392 μ.Χ. από τους Οθωμανούς. Στις αρχές του 20ου αιώνα η πόλη αριθμούσε 42.000 κατοίκους από τους οποίους οι 2.000 Έλληνες. Ο πληθυσμός της το 2010 πλησίαζε τους 100.000 κατοίκους.

    Αμισός: (τουρκ. Samsun). Παράλια πόλη του Ευξείνου Πόντου στη Βόρεια ακτή της Μικράς Ασίας, έξω από τη σημερινή Σαμψούντα. Η πόλη είχε χτιστεί στο βάθος του κόλπου μεταξύ των ποταμών Άλυος και Ίριος (ή Ίριδος). Στα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. Ίωνες άποικοι ίδρυσαν την Αμισό στη θέση αυτή. Το 437 π.Χ. μετά την ένταξη της πόλεως στην Αθηναϊκή συμμαχία, η πόλη ονομάστηκε Πειραιεύς. Η ονομασία αυτή διατηρήθηκε μέχρι το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου (404 π.Χ.). Το 386 μετά την Ανταλκίδειο ειρήνη η πόλη προσαρτήθηκε στην περσική αυτοκρατορία. Ο Μέγας Αλέξανδρος διέλυσε την περσική αυτοκρατορία και ελευθέρωσε την πόλη. Το 248 π.Χ. ο βασιλιάς του Πόντου Μιθριδάτης ο Β΄ προσάρτησε την πόλη στο βασίλειό του. Στη διάρκεια της βασιλείας του Μιθριδάτη του ΣΤ΄ (132-63 π.Χ.) η Αμισός έγινε η πρωτεύουσα του βασιλείου του Πόντου. Το 74 π.Χ. η πόλη πέρασε προσωρινά στα χέρια των Ρωμαίων και οριστικά από το 64 π.Χ. Το 43 π.Χ. ο Αντώνιος ανασύστησε το βασίλειο του Πόντου με έδρα το Πολεμώνιο. Στο νέο βασίλειο υπήχθη και η Αμισός. Το 31 μ.Χ. μετά τη νίκη στο Άκτιο ο Οκταβιανός Αύγουστος απέσπασε την πόλη από το Πολεμωνιακό βασίλειο και της χάρισε αυτονομία.
    Κατά την πρώιμη Βυζαντινή περίοδο η Αμισός ανήκε στην Επαρχία Ελενοπόντου. Με τη θεματική αναδιοργάνωση του Βυζαντινού κράτους η πόλη υπήχθη στην Επαρχία Καππαδοκίας και στο θέμα των Αρμενιακών. Μετά τη μάχη του Ματζικέρτ (1071 μ.Χ.) δημιουργήθηκε έξω από την Αμισό τουρκικός οικισμός με το όνομα Σαμψούντα μάλλον από παραφθορά της ελληνικής φράσης εις Αμισόν. Το 1461 μ.Χ. η πόλη περνάει οριστικά στα χέρια των Οθωμανών. Κατά την οθωμανική κυριαρχία οι χριστιανοί εγκατέλειψαν την παλαιά πόλη και εγκαταστάθηκαν σε νέο οικισμό σε κοντινό λόφο.

    Αμασείας μητρόπολη: Άγνωστο πότε εισήχθη ο Χριστιανισμός στην Αμάσεια. Σύμφωνα με την παράδοση ο Απόστολος Ανδρέας ή ο Απόστολος Πέτρος κήρυξε τον Χριστιανισμό στην περιοχή της Αμασείας. Τον 4ο μ.Χ. αιώνα αναφέρεται ο ιερομάρτυρας Επίσκοπος Αμασείας Βασιλεύς. Στις αρχές του ίδιου αιώνα μαρτύρησε στην Αμάσεια και ο άγιος Θεόδωρος ο Τήρων. Πολύ νωρίς λοιπόν η Αμάσεια κατέστη έδρα Επισκόπου και μάλιστα Μητροπολίτου της Επαρχίας Ελενοπόντου. Στα διάφορα Τακτικά η Μητρόπολη Αμασείας κατέχει συνήθως την 12η θέση μεταξύ των Μητροπόλεων του Οικουμενικού Πατριαρχείου με 5 έως 7 υποκείμενες Επισκοπές.
    Μετά την Οθωμανική κατάκτηση οι Επισκοπές της Μητροπόλεως Αμασείας εξέλιπαν ο δε Μητροπολίτης μετέφερε την έδρα του στην Αμισό (Σαμψούντα).

    Στις αρχές του 20ου αιώνα η Μητρόπολη Αμασείας περιλάμβανε τους κατωτέρω οικισμούς:
α) Αμισός (Samsun)
β) Αβντάν (Avdan)
γ) Χατζή Ισμαήλ (Hacıismail)
δ) Ασλάνταμου (Aslandamı)
ε) Ατζή Σου (Aksu)
στ) Τσανακτσή (Çanakçı)
ζ) Τσελίκ Αλάν (Çelikalan)
η) Τέβκερις (Devgeriş)
θ) Τούζερεν (Düzören)
ι) Ελμά Τσικούρ (Elmaçukuru)
ια) Ερικλή (Erikli)
ιβ) Γιαγλά (Yayla)
ιγ) Σαρή Κλισέ (Yeşilpınar)
ιδ) Πίνιτσα (Kaşyayla)
ιε) Γιαρμαλή (Gürgendağ)
ιστ) Κουζλούκιοϊ (Kozlu)
ιζ) Δεμιρτζή Σουμού (Demircisu)
ιη) Κουρούκουτζε (Kurugökçe)
ιθ) Ταφλάνκιοϊ (Taflan)
κ) Ελέσκιοϊ (İlyasköy Mh.)
κα) Τσαλάτ-Αρμούτ (Çatalarmut)
κβ) Δουετζίκ (Düvecik)
κγ) Παπάζ Μαχαλέ (Hasköy Mh.)
κδ) Καβατζίκ (Kavacık)
κε) Κεσιλή (Kesilli)
κστ) Κιζίλ Οβλάκ (Kızıloğlak)
κζ) Σαρή Μπουγίκ (Sarıbıyık)
κη) Τεπετζίκ (Tepecik)
κθ) Τερετζίκ (Yeşilkent)
λ) Κοβτζέ Πουνάρ (Gökçepınar)
λα) Τεμιρτζί Κιοΐ (Demirci)
λβ) Τσαντίρ (Çandır)
λγ) Καγιά Κουνεγή (Kayagüney)
λδ) Καμάν (Gölalan)
λε) Μεσιαλή (Meşelidüz)
λστ) Άνω Αμισός-Καδήκιοϊ (Karasamsun)
λζ) Κέρτσεμπε (Yeşildere Mh.)
λη) Πίπλετζε (Bilmece)
λθ) Γκιόλμπελεν (Gölbelen)
μ) Ομάρ Κολού (Omerligolu)
μα) Σερνίτζ Πινάρ (Sarnic)
μβ) Τσολάκ Ουσαγή (Çorak)
μγ) Τσαρτάκ Κερή (Çardakgeriş- Tekkiraz)
μδ) Κουρκελή Γιατάκ (Gürgenyatak)
μστ) Ασμάν
μζ) Αντάτεπε
μη) Ατάς
μθ) Γαραμούχ
ν) Γέλιτσα
να) Γερμέν Ουσαγή
νβ) Γιορδαμάντων
νγ) Κιαβούργιουρτου
νδ) Εγρί Γιούζ
νε) Ελαμλί Γκιολ
νστ) Ζυγάντων
νζ) Θυμικλέρ
νη) Ιντζέπελ
νθ) Ισακλή ή Τσακαλή
ξ) Καδή Κερίς
ξα) Καμισλή Γκιολ
ξβ) Καρά Μαχμούρ
ξγ) Καρά Σογκούρ
ξδ) Καρά Τουσλά
ξε) Καρά Τοχούν
ξστ) Καρά Τσαμ
ξζ) Σογανλή
ξη) Σαμρούκ
ξθ) Παναγιώτ Ουσαγή
ο) Τσιχούρ
οα) Ποϊλάν
οβ) Κεσιρλή
ογ) Τσεβίζ Τιπί
οδ) Κεστανέ Σαϊβάν
οε) Πεκλίκ
οστ) Κιζίλ Γκιολ
οζ) Μανταρλού
οη) Τοϊγάρ
οθ) Κουρκελή Γιατάκι
π) Ατά Τεπέ
πα) Μαραντάντων
πβ) Τοντοπλή
πγ) Χαγιάτ Τερεσί
πδ) Σέπιτσα
πε) Κιλσιτζίκ
πστ) Σερνίτζ Δαγή
πζ) Κοτζ αλάν
πη) Κουρτ αλάν
πθ) Ταγαρλού
ϟ) Σαμλάντων
ϟα) Μαζίν
ϟβ) Ποχτσά Αρμούτ
ϟγ) Κιρέζ Τεπιέ
ϟδ) Παγίρ Κιοΐ
ϟε) Τσαρσή Γερέ
ϟστ) Φουντουτσάχ
ϟζ) Ρωμανάντων
ϟη) Κλημιάντων
ϟθ) Τεγουράντων
ρ) Τσαλ
ρα) Ολού Κιολ
ρβ) Πελίτογλου
ργ) Τεκνετζίκ
ρδ) Κετικλή
ρε) Κιουρεκτσή
ρστ) Κουρκέν Πουνάρ
ρζ) Μοσκοφάντων από τη σημερινή Επαρχία Samsun (Αμισού) του ομώνυμου Νομού
ρη) Τεπέκιοϊ (Tepeköy)
ρθ) Κιοσετίκ (Kösedik)
ρι) Όρμανος (Ormancık)
ρια) Εγκίζ (Engiz)
ριβ) Κέρτμε (Kertme)
ριγ) Τσαντίρ (Çandır)
ριδ) Καρά Γκιολ (Karagöl) από τη σημερινή Επαρχία Ondokuzmayıs (19ης Μαΐου) του Νομού Samsun (Αμισού)
ριε) Ασάρ Αγάτς (Asarağaç)
ριστ) Γιάγπασαν (Yağbasan)
ριζ) Άνω Τσινίκ (Aşağıçinik)
ριη) Κάτω Τσινίκ (Yukarıçinik)
ριθ) Τσιρακμάν (Çırakman)
ρκ) Ανδρεάντων (Antyeri)
ρκα) Γιαγλά Κερίς (Yaylageriş)
ρκβ) Καρά Περτζέν (Karaperçin)
ρκγ) Όξε (Kutlukent)
ρκδ) Κόκτσε (Gökçe)
ρκε) Τσινάρ Αγλή (Çınaralan)
ρκστ) Σαρή Γιούρτ (Sarıyurt)
ρκζ) Κιρπιτσλή (Kerpiçli)
ρκη) Τσιμενλή (Çimenli)
ρκθ) Σεϊμενάντων (Seymenler)
ρλ) Κισλά (Kışlaköy)
ρλα) Φουρουντζόγλου (Firincioglu) από τη σημερινή Επαρχία Tekkeköy (Τεκέ Κιοΐ) του Νομού Samsun (Αμισού)
ρλβ) Κέλκαγια (Yarımca)
ρλγ) Αγιακλή Αλάν (Ayaklıalan)
ρλδ) Αρουτζάκ (Arıcak)
ρλε) Τσιγκίρ (Gülveren)
ρλστ) Ιλπίζ Αλάν από τη σημερινή Επαρχία Asarcık (Ασαρτζίκ) του Νομού Samsun (Αμισού)
ρλζ) Τσαρτσαμπάς-Θεμίσκυρα (Çarşamba)
ρλη) Αγτζά Κουνεγή (Ağcagüney)
ρλθ) Αλή Βεϊλού (Alibeyli)
ρμ) Γένιτσα (Beyyenice)
ρμα) Γιέλκερη (Koldere)
ρμβ) Ορντούπαση (Ordubaşı)
ρμγ) Χαϊδάρ (Gülören)
ρμδ) Σιτέλ
ρμε) Χιζιρλή από τη σημερινή Επαρχία Çarşamba (Θεμισκήρας) του Νομού Samsun (Αμισού)
ρμστ) Τσαμ Αλάν (Çamalan)
ρμζ) Καζαντζιλί (Kazancılı)
ρμη) Καμσί ή Καμτζή
ρμθ) Τενίς-Τσουκουρού από τη σημερινή Επαρχία Ayvacık (Αϊβατζίκ) του Νομού Samsun (Αμισού)
ρν) Καβάκ (Kavak)
ρνα) Χατζαλή (Hacılı)
ρνβ) Καραντάγ (Karadağ)
ρνγ) Καρά Πουνάρ (Karapınar)
ρνδ) Αχλακλή Γιαζί
ρνε) Γορούμ
ρνστ) Δομούζ Αλάν
ρνζ) Κασταγή
ρνη) Κουλιτζή Αλάν
ρνθ) Μποζ Αρμούτ
ρξ) Μπουγιούκ
ρξα) Παγιάτ από τη σημερινή Επαρχία Kavak (Καβάκ) του Νομού Samsun (Αμισού)
ρξβ) Πάφρα (Bafra)
ρξγ) Αγτσαλάν (Ağcaalan)
ρξδ) Αζάη (Azay)
ρξε) Ακ Τεκέ (Aktekke)
ρξστ) Καϊτάλαπα (Sarıçevre)
ρξζ) Χρυσή (Karpuzlu)
ρξη) Ασάρ (Asar)
ρξθ) Ασμάτζαμ (Asmaçam)
ρο) Καπού Καγιά (Kapıkaya)
ροα) Τερζιλή (Terzili)
ροβ) Κούζαλαν (Kuzalan)
ρογ) Σελαμελίκ (Selemelik)
ροδ) Γεραλτή (Yeraltı)
ροε) Εκίζτεπε (İkiztepe)
ροστ) Ταρ Μπογάζ (Darboğaz)
ροζ) Πιρί Γιουρτ (Pireyurdu)
ροη) Εβρέν Ουσαγή (Evrenuşağı)
ροθ) Τουζκιοϊ (Düzköy)
ρπ) Ερεντζίκ Πασή (Örencik)
ρπα) Ελταούτ (Eldavut)
ρπβ) Τικεντζίκ (Dikencik)
ρπγ) Σιουρμελή (Sürmeli)
ρπδ) Κουτζουλάρ (Kuşçular)
ρπε) Μουστετσέπ Πασά (Müstecep)
ρπστ) Οσμάν Πεϊλού (Osmanbeyli)
ρπζ) Τσουλφά Κοτζά (Çulhakoca)
ρπη) Τεβρέν (Derbent)
ρπθ) Χιτρελέζ (Hıdırellez)
ρϟ) Ακ Κουσαγή
ρϟα) Αλέμ Δεμιρτζή
ρϟβ) Αράπ Ουσαγή
ρϟγ) Γαβλαάν
ρϟδ) Γιαγλά
ρϟε) Μεγκιλέρ
ρϟστ) Τονούζαγι
ρϟζ) Ελματζίκ
ρϟη) Ζεϊνέλ
ρϟθ) Καπά Τσικούρ
σ) Καρατζά Μπιγίκ
σα) Καρατζά Κισλά
σβ) Κελέρ
σγ) Κιόρογλου
σδ) Κιρεζλή
σε) Κισερλέν Ταμ
σστ) Κοτζέρ Ουσαγή
σζ) Κωνσταντή Ουσαγή
ση) Λελουκλέρ
σθ) Μιτερί Κετιγί
σι) Μουγαμλή
σια) Μουσμελέκ
σιβ) Ότμασα
σιγ) Πενγλή Ουσαγή
σιδ) Τοπούρ Ουσαγή
σιε) Τοχουλάρ
σιστ) Ολτσεκλέρ ή Ούρτσεκλερ
σιζ) Οτ Καγιά
σιη) Πόγιαλη
σιθ) Σιχλίχ
σκ) Πεϊτουρλού
σκα) Πεσκελέρ
σκβ) Τερμέν Κουνεγή
σκγ) Τζενικλή Γιουρτ από τη σημερινή Επαρχία Bafra (Μπάφρας) του Νομού Samsun (Αμισού)
σκδ) Βεζίρ Κιοπρού (Vezirköprü)
σκε) Καπακλή Εσμέ (Kapaklıçeşme)
σκστ) Ιντσιρλή (İncirli)
σκζ) Καπλάν (Yeniçelik)
σκη) Καρά Πουνάρ (Devalan)
σκθ) Σαρατζίκ (Saraycık)
σλ) Αϊντογντού (Aydoğdu)
σλα) Καγιά Αρασί (Altınkaya)
σλβ) Κοτζάκ (Kocakaya)
σλγ) Σογουτζάχ (Soğucak)
σλδ) Τονούζαλαν
σλε) Τιουζιούρτ
σλστ) Κοζέμορα
σλζ) Μποχτσά Αρμούτ
σλη) Ποντζούκ Τσιφλίκ
σλθ) Τικενλί
σμ) Χατζη Γιουρτ
σμα) Τερέκιοϊ
σμβ) Τσορτικλή από τη σημερινή Επαρχία Vezirköprü (Νεοκλαυδιουπόλεως) του Νομού Samsun (Αμισού)
σμγ) Κάβζα (Havza)
σμδ) Τσαΐρ Οζού (Çayırözü)
σμε) Χατζηντεντέ (Hacıdede)
σμστ) Γιάγ πασά (Yukarısusuz)
σμζ) Πατζάς (Ortaklar)
σμη) Γιαγτζή Μαχμούτ (Yağcımahmut)
σμθ) Ελμάλιτσα (Elmalica)
σν) Εσκί Ορέν (Dereköy)
σνα) Καράμεσε (Karameşe)
σνβ) Καρατζά Ορέν (Taşkaracaören)
σνγ) Κιοσρούφ (Mesudiye)
σνδ) Ιμιρτζίκ (İmircik)
σνε) Σουλεϊμάν Κιοΐ (Süleymanköy)
σνστ) Τάχνα (Kayabaşı)
σνζ) Αβντουρασάν ή Αλτουρασάν (Ağdırhasan)
σνη) Σερίφαλη (Şerifali)
σνθ) Ερσαντίκ (Ersandık)
σξ) Ιγντίζ (Sofular)
σξα) Κοτσόγλου (Kocaoğlu)
Πελέν (κοντά στο Belalan)
σξβ) Κενέκ
σξγ) Πορσούκ Αλάν
σξδ) Καβαχτσίγιουρτ
σξε) Γιλκιτζή
σξστ) Γιουβάσουχου
σξζ) Κιρενλή
σξη) Κοβανούζ
σξθ) Ναρλή
σο) Ορφάν
σοα) Τασολούκ
σοβ) Τεκέαραν
σογ) Σιχκιοΐ
σοδ) Τερεντζέν από τη σημερινή Επαρχία Havza (Κάβζας) του Νομού Samsun (Αμισού)
σοε) Λαοδίκεια (Ladik)
σοστ) Αλαγιούρτ (Alayurt)
σοζ) Τσαμλούκιοϊ (Çamlıköy)
σοη) Αλάν (Büyükalan)
σοθ) Καβάκλιτζα
σπ) Καρά Γκιαουρλάρ
σπα) Καραγάτς Πουνάρ
σπβ) Καρακωσταλάρ
σπγ) Καραμούχ
σπδ) Κεκλιτζέκ
σπε) Κιρετσλίκ
σπστ) Κισλά
σπζ) Τας Ολούκ ή Κουρτσλί
σπη) Κερεκλέρ ή Κιρίκ
σπθ) Μερμέρ Αλτή ή Μεχμέτ Αρντή
σϟ) Ουστά Σεράι
σϟα) Κιρετσλή
σϟβ) Πελίν Αλατζά
σϟγ) Σακάρτζα
σϟδ) Σερνίτζ
σϟε) Σιρά Κετσέν
σϟστ) Τασλί Γιατσαρίμ
σϟζ) Τογανλή από τη σημερινή Επαρχία Ladik (Λαοδικείας) του Νομού Samsun (Αμισού)
σϟη) Αλάτσαμ (Alaçam) από τη σημερινή Επαρχία Alaçam (Λεοντοπόλεως) του Νομού Samsun (Αμισού)
σϟθ) Αμάσεια (Amasya)
τ) Αμπατζί (Abacı)
τα) Ζάνα (Çiğdemlik)
τβ) Τουζσούζ (Tuzsuz)
τγ) Φουντουκλή (Fındıklı) από τη σημερινή Επαρχία Amasya (Αμασείας) του ομώνυμου Νομού
τδ) Σιχλάρ (Şeyhler) από τη σημερινή Επαρχία Göynücek (Γκιοϊνιουτσέκ) του Νομού Amasya (Αμασείας)
τε) Μερζιφούντα (Merzifon)
τστ) Ακ Πουνάρ (Akpınar)
τζ) Μαχμουτλού (Mahmutlu) από τη σημερινή Επαρχία Merzifon (Μερζιφούντος) του Νομού Amasya (Αμασείας)
τη) Ίλιτσα (Ilıcaköy)
τθ) Κατίρ Αλάν (Kavaloluğu)
τι) Φουντουτσάχ από τη σημερινή Επαρχία Taşova του Νομού Amasya (Αμασείας)
τια) Χιτίρκιοϊ (Hızırdede)
τιβ) Κιορουτσάκ από τη σημερινή Επαρχία Çorum (Ιβώρων) του ομώνυμου Νομού
τιγ) Αγτσά Κιοΐ (Ağcakoyun)
τιδ) Γετίκιοζ (Yedigöz)
τιε) Καράτζορεν (Karacaören) από τη σημερινή Επαρχία Mecitözü (Ευχαΐτων) του Νομού Çorum (Ιβώρων)
τιστ) Γιουζλουτζού Αλάν (Kozlu)
τιζ) Ικί Ποχρελί ή Ικί Πεχρεμέ
τιη) Κιρκ Χαρμάν
τιθ) Σιβρή Αλτή
τκ) Τσάλουτσα
τκα) Χαρμαντσίκ από τη σημερινή Επαρχία Erbaa (Ορβανάσων) του Νομού Tokat (Ευδοκιάδος)
τκβ) Σαρή Γαγιά (Sarıkaya) από τη σημερινή Επαρχία Turhal (Τουρχάλ) του Νομού Tokat (Ευδοκιάδος)
τκγ) Σινώπη (Sinop) από τη σημερινή Επαρχία Sinop (Σινώπης) του ομώνυμου Νομού
τκδ) Μπροϊβάτ (Boyabat) από τη σημερινή Επαρχία Boyabat (Μποϊμπάτ) του Νομού Sinop (Σινώπης)
τκε) Κέρτζε (Gerze) από τη σημερινή Επαρχία Gerze (Κέρτζε) του Νομού Sinop (Σινώπης)
τκστ) Αγιαντών (Türkeli) από τη σημερινή Επαρχία Türkeli (Τουρκελί) του Νομού Sinop (Σινώπης).

    Επισκοπικός κατάλογος (υπό σύνταξη).

Άνθιμος Αλεξούδης 22 Ιουλίου 1887-31 Ιανουαρίου 1908 Από Βελεγράδων Σχολάζων 1824-1909
Γερμανός Καραβαγγέλης το α΄ 5 Φεβρουαρίου 1908-27 Οκτωβρίου 1922 Από Καστορίας Εις Ιωαννίνων 1863-1935
Σπυρίδων Βλάχος 27 Οκτωβρίου 1922-15 Απριλίου 1924 Από Ιωαννίνων Εις Ιωαννίνων 1873-1956
Γερμανός Καραβαγγέλης το β΄ 12 Αυγούστου 1924-10 Φεβρουαρίου 1935 Από π. Ουγγαρίας Κοίμηση 1863-1935
Απόστολος Τρύφωνος 25 Οκτωβρίου 1951-29 Νοεμβρίου 1957 Από π. Ρόδου Κοίμηση 1878-1957
         

1) Παύλος Μενεβίσογλου: 5 Μαΐου 2014-. Από Σουηδίας.

Χάρτης της Μητροπόλεως Αμασείας.

 

     Αρχείο Kmz με τους οικισμούς της Μητροπόλεως Αμασείας.

    Από την Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, πληροφορίες για τη Μητρόπολη Αμασείας

    Αναγραφές στα Τακτικά. (Jean Darrouzès, A.A. Notitiae Episcopatuum Ecclesiae Constantinopolitanae, Texte Critique, Introduction et Notes, Institut Français d' Études Byzantines, Paris 1981).

ΤΑΚΤΙΚΟ

ΘΕΣΗ

Τακτικό 1
Επιφανίου αρχιεπισκόπου Κύπρου έκθεσις πρωτοκκλησιών πατριαρχών τε και μητροπολιτών
Ζ΄ αιών

ιβ΄ Επαρχία Ελενοπόντου
μητρόπολις Αμασείας έχει υφ' εαυτήν πόλεις ζ΄, ήτοι
1 ο Αμασείας
2 ο Αμινσού
3 ο Σινώπης
4 ο Ιβόρων
5 ο Ανδράπων
6 ο Ζαλίχων ήτοι Λεοντοπόλεως
7 ο Ζήλων

Τακτικό 2
Τάξις προκαθεδρίας Μητροπολιτών
Η΄-Θ΄ αιώνες

ΙΒ΄ Επαρχία Ελενοπόντου
ο Αμασείας
1 ο Αμισού
2 ο Ιβόρων
3 ο Σινώπης
4 ο Ανδράπων
5 ο Ζαλίχου ήτοι Λεοντουπόλεως
6 ο <ο Ζήλων>

Τακτικό 3
Τάξις προκαθεδρίας των οσιωτάτων πατριαρχών, μητροπολιτών και αυτοκεφάλων
Τέλη Η΄ - Αρχές Θ΄ αιώνος

ΙΣΤ΄ Επαρχία Ελενοπόντου
α΄ Αμάσεια μητρόπολις
β΄ ο Αμισού
γ΄ ο Σινώπης
δ΄ ο Ιβόρων
ε΄ ο Α<ν>δράπων
στ΄ ο Ζαλίχου ήγουν Λεοντοπόλεως
ζ΄ ο Ζήλων
η΄ ο Ακαλμιζήνων

Τακτικό 4
Τάξις προκαθεδρίας των οσιωτάτων πατριαρχών. Τάξις προκαθεδρίας μητροπολιτών και αυτοκεφάλων και επισκόπων τελούντων υπό τον αποστολικόν θρόνον ταύτης της θεοφυλάκτου και βασιλίδος πόλεως
Θ΄ αιών

ΙΑ (ΙΒ)΄ Επαρχία Ελενοπόντου
ο Αμασείας
1 ο Αμισού
2 ο Σινώπης
3 ο Ιβόρων
4 ο Ανδράπων
5 ο Ζαλίχου ήτοι Λεοντοπόλεως
6 ο Ζήλων

Τακτικό 5
Τάξις των υποκειμένων μητροπόλεων τω πατριαρχικώ θρόνω της θεοφυλάκτου πόλεως
Θ΄ αιών

επαρχία Ελενοπόντου
ιβ΄ ο Αμασείας

Τακτικό 6
Τάξις ονομάτων των οσίων μητροπολιτών
Θ΄ αιών

<ιβ΄ επαρχία Ελενοπόντου> ο Αμασείας έχει πόλεις στ΄

Τακτικό 7
Νικολάου πατριάρχου του παλαιού (Μυστικού)
Τάξις των υποκειμένων μητροπόλεων τω αποστολικώ και πατριαρχικώ θρόνω της θεοφυλάκτου και βασιλίδος Κωνσταντινουπόλεως
Ι΄ αιών

ΣΤ΄ τη Αμασεία Ελενοπόντου
α΄ ο Αμισού
β΄ ο Σινώπης
γ΄ ο Ιβόρων (ήτοι Πιμολίσσης)
δ΄ ο Ανδράπων
ε΄ ο Ζαλίχου ήτοι Λεοντοπόλεως

Τακτικό 8
Αι μητροπόλεις. Τάξις των υποκειμένων μητροπόλεων τω αποστολικώ και πατριαρχικώ θρόνω της θεοφυλάκτου και βασιλίδος Κωνσταντινουπόλεως
Ι΄ αιών
ιβ΄ η Αμάσεια
επαρχίας Ελενοπόντου ο Αμασείας (στ΄)

Τακτικό 9
Εισί δε και όσοι εκάστη μητροπόλει υπόκεινται θρόνοι
ΙΒ΄ αιών

ΙΒ΄ τη Αμασεία Ελενοπόντου
α΄ ο Αμισού
β΄ ο Σινώπης
γ΄ ο Ιβόρων (ήτοι Μελίσσης)
δ΄ ο Ανδράπων
ε΄ ο Ζαλίχου ήτοι Λεοντοπόλεως
στ΄ ο Ζήλων

Τακτικό 10
Όσοι εκάστη μητροπόλει υπόκεινται θρόνοι. Τάξις προκαθεδρίας των υπό τον αποστολικόν θρόνον Κωνσταντινουπόλεως τελούντων μητροπολιτών και των υπ αυτούς επισκόπων
ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών

ΙΒ΄ τη Αμασεία Ελενοπόντου
α΄ ο Αμισού
β΄ ο Σινώπης
γ΄ ο Ιβώρων ήτοι Πιμολίσσης
δ΄ ο Ανδράπων
ε΄ Ζαλίχου ήτοι Λεοντοπόλεως
στ΄ ο Ζήλων

Τακτικό 11
Αι μητροπόλεις
ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών
ιβ΄ η Αμάσεια
ο Αμασείας
Τακτικό 12
Αι αγιώταται μητροπόλεις εισίν αύται
ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών
ιβ΄ η Αμάσεια
ο Αμασείας

Τακτικό 13
Εισίν οι θρόνοι του Κωνσταντινουπόλεως κατά την τάξιν των μητροπολιτών καθώς εν τω χαρτοφυλακείω αναγέγραπται και αι επισκοπαί εκάστης μητροπόλεως
ΙΒ΄ ή ΙΓ΄ αιών

ΙΒ΄ τη Αμασεία του Ελενοπόντου
ΙΒ΄ η Αμάσεια του Ελενοπόντου
α΄ ο Αμισού
β΄ ο Σινώπης
γ΄ ο Ιβόρων <ήτοι> Πιμολίσσης
δ΄ ο Ανδράπων
ε΄ ο Ζαλίχου ήτοι Λεοντοπόλεως
στ΄ ο Ζήλων

Τακτίκό 14
Σύγγραμμα Νείλου Δοξαπατρή.
Εισί δε αι αναγεγραμμέναι επαρχίαι και μητροπόλεις αι υποκείμεναι τω Κωνσταντινουπόλεως αύται, αι εν τη Ανατολή και τη Δύσει και τοις λοιποίς μέρεσι.
ΙΒ΄ αιών
ιβ΄ η Αμάσεια Ελενοπόντου έχουσα επισκοπάς ζ΄
ης Επισκοπή ην και αύτη η Αρμενία
Τακτικό 15
Τάξις των Μητροπόλεων
ΙΒ΄ αιών
ιβ΄ η Αμάσεια
ο Αμασείας
Τακτικό 16
Η γεγονυία υποτύπωσις παρά του βασιλέως Λέοντος του Σοφού όπως έχουσι τάξεως οι θρόνοι των εκκλησιών των υποκειμένων τω πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως
ΙΒ΄ αιών
ιβ΄ η Αμάσεια
Τακτικό 17
Η έκθεσις αύτη των υποκειμένων μητροπόλεων τω αποστολικώ και πατριαρχικώ θρόνω της θεοφυλάκτου Κωνσταντινουπόλεως εξετέθη επί της βασιλείας του αοιδίμου βασιλέως κυρού Ανδρονίκου Παλαιολόγου του γέροντος
ΙΔ΄ αιών
ιε΄ ο Αμασείας, ομοίως και αυτή ιβ΄ ούσα, εις ιε΄ κατήχθη
η Αμάσεια ιβ΄ ούσα, εις ιε΄ κατήχθη
Τακτικό 18
Έκθεσις των υποκειμένων τω πατριαρχικώ θρόνω της βασιλίδος των πόλεων εκτεθείσα επί της βασιλείας του αοιδίμου βασιλέως κυρού Ανδρονίκου Παλαιολόγου του γέροντος
ΙΔ΄ αιών
ιε΄ ο Αμασείας
Τακτικό 19
Έκθεσις του ευσεβούς βασιλέως κυρού Ανδρονίκου τρίτου των Παλαιολόγων. Τάξις προκαθεδρίας μητροπόλεων τελούντων υπό τον αποστολικόν θρόνον της θεοφυλάκτου και βασιλίδος Κωνσταντινουπόλεως
ΙΔ΄ αιών
ιβ΄ ο Αμασείας, εν αυτώ και ο Αδριανουπόλεως
Τακτικό 20
Περί της τάξεως των θρόνων των Μητροπολιτών και τίνες αυτών λέγονται έξαρχοι και υπέρτιμοι, τίνες δε υπέρτιμοι μόνον
ΙΕ΄ αιών
ιβ΄ ο Αμασείας, Ευξείνου Πόντου
Εγένοντο ύστερον εν τη Ουγγροβλαχία δύο μητροπολίται
και ο μεν εις έχει τον τόπον του Νικομηδείας και έξαρχος λέγεται πάσης Ουγγρίας και Πλαγηνών,
ο δε έτερος λέγεται μέρους Ουγγροβλαχίας και τον τόπον έχων του Αμασείας
Τακτικό 21
Τάξις προκαθεδρίας των οσιωτάτων πατριαρχών και αι μητροπόλεις και αρχιεπισκοπαί, αι οποίαι ευρίσκονται την σήμερον και είναι υποκείμεναι τη βασιλίδι Κωνσταντινουπόλει
ΙΣΤ΄ αιών
ιγ΄ η Αμάσεια

    Αναγραφές στα Συνταγμάτια

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΟ

ΘΕΣΗ

Χρυσάνθου Ιεροσολύμων (1715)

12 ο Αμασείας, Υπέρτιμος και Έξαρχος παντός Ευξείνου Πόντου

Συνταγμάτιο 1855

ΙΒ΄ ο Αμασείας, υπέρτιμος και έξαρχος παντός Ευξείνου Πόντου, Κ. Κύριλλος.

Συνταγμάτιο1896

ΙΑ΄ Ο Αμασείας (Άνθιμος) υπέρτιμος και έξαρχος παντός Ευξείνου Πόντου.

Συνταγμάτιο 1901

ΙΑ΄ Ο Αμασείας (Άνθιμος) υπέρτιμος και έξαρχος παντός Ευξείνου Πόντου.

Αναθεώρηση: Παρασκευή, 11 Σεπτεμβρίου 2020.